Πολλές είναι οι φορές που έχει ασκηθεί κριτική στην χώρα από «άσπονδους φίλους» για τους βραδείς ρυθμούς επίτευξης στόχων, ευρωπαϊκών και μη, σε διάφορα πεδία. Ωστόσο, η «απάντηση» σε αυτή την κριτική είναι μία. Όταν θέλουμε ως χώρα δεν κάνουμε βήματα, αλλά άλματα για να επιτύχουμε το στόχο μας. Αυτό φαίνεται ότι ισχύει και για την μετάβαση στη «ψηφιακή πραγματικότητα» της χώρας. Εάν δούμε τα στοιχεία όσον αφορά στην «ψηφιακή ωρίμανση» δείχνουν πως η απόσταση από την Ε.Ε. μειώνεται, αλλά παραμένει εμφανής. Οι εξωγενείς κρίσεις, αλλά και οι τεχνολογικές αλλαγές έχουν διαμορφώσει ένα περιβάλλον, όπου ο ψηφιακός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων συνιστά ταυτόχρονα πρόκληση και λύση στις προκλήσεις της εποχής. Σύμφωνα με το Δείκτη DMI, οι ελληνικές επιχειρήσεις ψηφιοποιήθηκαν πέντε φορές ταχύτερα από το μέσο όρο της Ε.Ε. γεγονός που αποδεικνύει την αλματώδη πρόοδο. Ο ρυθμός μεταβολής της ψηφιακής ωριμότητας τους την περίοδο 2019-2022 ανερχόταν στο 9,2% έναντι 1,9% στην Ε.Ε. Ως αποτέλεσμα, οι ελληνικές επιχειρήσεις διαθέτουν πλέον το 70% της μέσης ψηφιακής ωριμότητας στα 27 κράτη μέλη της Ένωσης. Εκ των στοιχείων προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι απαιτείται επιτάχυνση της ψηφιακής ωρίμανσης. ώστε να ανεβεί σημαντικά το ποσοστό σύγκρισης σε επίπεδο ΕΕ. 

Αναλύοντας τα επί μέρους στοιχεία διαπιστώνουμε ότι η χώρα μας, έχοντας ξεκινήσει από ένα χαμηλό σημείο, προσεγγίζει σταδιακά το μέσο όρο των ευρωπαϊκών επιδόσεων στις βασικές ψηφιακές δεξιότητες του πληθυσμού, στην ανάπτυξη των δικτύων 5G, στην ψηφιοποίηση των δημοσίων υπηρεσιών και στη διείσδυση δικτύων, ωστόσο υπολείπεται ακόμα στην υλοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων σε τεχνολογίες αιχμής, καθώς και σε θέματα δεξιοτήτων αιχμής στον κλάδο της πληροφορικής και της τεχνολογίας. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι η «εμπιστοσύνη» που έχουν δείξει στη χώρας μας μεγάλοι φορείς της ψηφιακής τεχνολογίας που ανέπτυξαν ή σχεδιάζουν να αναπτύξουν data centers πιθανώς να λειτουργήσει ως «επιταχυντής» για την υλοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων σε μία χρονική συγκυρία όπου οι ψηφιακές τεχνολογίες, η τεχνητή νοημοσύνη και όχι μόνο έχουν δρομολογήσει εξελίξεις. Και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που δεν μπορούν να μείνουν αδιάφορες οι επιχειρήσεις, καθώς πλέον ένα συγκριτικό πλεονέκτημα σε αυτό το πεδίο που ονομάζουμε ανταγωνιστικότητα είναι η ψηφιοποίηση. Και εδώ πάλι τα στοιχεία μελετών που είδαν το φως της δημοσιότητας είναι ενδεικτικά. Τα μεγαλύτερα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές επιχειρήσεις στην υλοποίηση των πρωτοβουλιών, έργων, επενδύσεων ψηφιακού μετασχηματισμού είναι αρχικά η έλλειψη κατάλληλης κουλτούρας, στρατηγικής κατεύθυνσης,  αντίστασης στην αλλαγή σε ποσοστό 36%. Επίσης η έλλειψη χρηματοδότησης σε ποσοστό 14% και ψηφιακών δεξιοτήτων, τεχνογνωσίας εντός της επιχείρησης σε ποσοστό 10,5%. Δυσκολία υπάρχει στην εξεύρεση κατάλληλων εξωτερικών παρόχων τεχνολογίας και συμβούλων τεχνολογικών λύσεων σε ποσοστό 10%. Τέλος, περιορισμένη είναι η υποστήριξη και η παροχή κινήτρων από την Πολιτεία, αλλά και οι περιορισμοί στις υφιστάμενες υποδομές τεχνολογίας σε ποσοστό 9,5%.

 

Αξίζει να σταθούμε στο ανθρώπινο δυναμικό. Οι ελλείψεις σε δεξιότητες και τεχνογνωσία δεν ήταν μέχρι πρότινος ο κύριος αποτρεπτικός παράγοντας γιατί καλυπτόταν με outsourcing συνεργασίες, επιμόρφωση και νέες προσλήψεις. Αλλά με τα σημερινά δεδομένα αυτά όλα έχουν ανατραπεί, καθώς υφίσταται πλέον μέγα θέμα εξεύρεσης ανθρώπινου δυναμικού για την στελέχωση θέσεων χειρισμού ψηφιακών τεχνολογιών από τον έλεγχο των νέων σύγχρονων μηχανών παραγωγής μέχρι και τις εφαρμογές ηλεκτρονικού εμπορίου. Στη σημείο αυτό θα επαναλαμβάνω ότι η ψηφιοποίηση είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο με διπλή πρόκληση. Τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων σε συνδυασμό με τη μετεκπαίδευση του προσωπικού στα νέα δεδομένα. Θα σταθώ στην δεύτερη πρόκληση, όπου πρέπει να επενδύσουμε τάχιστα στην εκπαίδευση και μετεκπαίδευση του προσωπικού, δίνοντας έμφαση σε ειδικότητες που θα είναι απαραίτητες τα επόμενα χρόνια, μέσα από ευέλικτα προγράμματα εργασιακής απασχόλησης σε συνεργασία με την πολιτεία η οποία «τρέχει» την ψηφιοποίηση του κράτους. Και απαιτείται αυτή η συνεργασία τώρα που αναδιαμορφώνεται το «εργασιακό τοπίο». Το γεγονός ότι για δεκαετίες το σύστημα εκπαίδευσης και κατάρτισης δεν ήταν διασυνδεδεμένο με τις ανάγκες της οικονομίας και των κλάδων της, «έδειξε» το μέγεθος του προβλήματος. 

Το ζητούμενο είναι ότι δεν πρέπει να αφήσουμε τα εμπόδια, που προανέφερα, να «φρενάρουν» την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού, ούτε να αναλωθούμε σε στατιστικές απεικονίσεις που πιθανώς να αποτελέσουν πεδίο αντιπαράθεσης για την ορθότητα των στοιχείων και ποιες τάσεις αυτά εμφανίζουν. Δεν είναι ώρα για συζητήσεις, αλλά για πράξεις για την χάραξη πολιτικής ενδυνάμωσης των επιχειρήσεων όλων των μεγεθών, πολύ δε μάλλον των μικρομεσαίων, για να προχωρήσουν στην ψηφιακή εποχή, όπου η Τεχνητή Νοημοσύνη ήδη έχει θέσει μια σειρά από διλλήματα  μερικά εκ των οποίων «αμφισβητούν» στο εγγύς μέλλον και ένα σημαντικό αριθμό θέσεων εργασίας. Διατρέχουμε μια περίοδο με μεταρρυθμιστικές πολιτικές στο «ψηφιακό σήμερα» που σημειώνουν πρόοδο και πρέπει να αποτρέψουμε τον κίνδυνο «ψηφιοποίησης της γραφειοκρατίας» στη χώρα μας. Οι μέχρι τώρα διαπιστώσεις της ψηφιακής πραγματικότητας είναι θετικές και όλα δείχνουν πως είμαστε σε καλό δρόμο προς το ψηφιακό μέλλον.