Στην κορυφή των προκλήσεων για κάθε κλάδο, όχι μόνον της οικονομικής δραστηριότητας αλλά και για μια σειρά άλλων τομέων όπως η ασφάλεια, η υγεία, οι τηλεπικοινωνίες, η ναυτιλία, οι μεταφορές, βρίσκεται η κυβερνοασφάλεια. Ένας όρος που μπήκε στην ζωή μας με την εμφάνιση του διαδικτύου και γενικότερα του ψηφιακού κόσμου, συγκεντρώνοντας αρχικά το ενδιαφέρον περιορισμένου αριθμού κλάδων και τομέων και σήμερα, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις και μελέτες ειδικών, έχει αναδειχθεί σε κυρίαρχη πρόκληση για τον κόσμο μας. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι, κάθε επιχείρηση που συνδέεται στο διαδίκτυο μπορεί να κινδυνεύει από κυβερνοαπειλές. Μετά την 4η Βιομηχανική Επανάσταση βιώνουμε την αυτοματοποίηση και την ανταλλαγή δεδομένων στις τεχνολογίες παραγωγής, σε κλάδους όπως η βιομηχανία και το εμπόριο, η ενέργεια και η ναυτιλία. Η τελευταία, έχει υποστεί πολλές ζημιές κυρίως οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων και φυσικά κάποια λιμάνια στο παγκόσμιο σύστημα. Το σύνηθες είναι το κλείδωμα των «κόμβων» και η απαίτηση λύτρων από τους «πειρατές» για το ξεκλείδωμα των δραστηριοτήτων. Φυσικά σε τέτοιες επιχειρήσεις με τα γιγαντιαία μεγέθη οι απαιτήσεις των πειρατών είναι ανάλογες αλλά και το χάος που προκαλούν επίσης ανάλογο. Σε πολλές των περιπτώσεων απαιτήθηκαν από μερικές εβδομάδες έως και μήνες για να επαναφέρουν οι αρμόδιοι τεχνικοί τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων και να προσδιορίσουν τα νέα κλειδιά ασφαλείας.

Για τις επιχειρήσεις της ξηράς τα μεγέθη είναι κατ’ αναλογία αλλά οι κίνδυνοι ίδιοι. Μια ιστοσελίδα που ανοίγει ένας υπάλληλος, ένα στικάκι στο οποίο έχει μεταφέρει δεδομένα, μπορεί να αποτελέσουν τις κερκόπορτες. Από της πανδημίας και εντεύθεν, το ηλεκτρονικό εμπόριο γνωρίζει άνθηση καθώς οι πελάτες εξοικειώθηκαν με τους υπολογιστές και της παραγγελίες μέσα από τα πληκτρολόγια.

Με τις ηλεκτρονικές τράπεζες και τις ηλεκτρονικές αγορές να προσφέρουν μεγαλύτερη ευκολία, όλο και περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για τη διεξαγωγή οικονομικών συναλλαγών και την πραγματοποίηση αγορών. Προς τούτο οι επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους θα πρέπει να επενδύσουν στην κυβερνοασφάλεια με την καθοδήγηση ειδικών αλλά και να επικαιροποιούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα οι κωδικοί πρόσβασης, οι κόμβοι ασφαλείας και να αναθεωρούνται οι δυνατότητες πρόσβασης.

Ωστόσο, οι εγκληματίες του κυβερνοχώρου μπορούν να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες να υποκλέψουν τους κωδικούς πρόσβασης, την ταυτότητα και τα χρήματα των καταναλωτών. Οι τράπεζες ήδη ενημερώνουν το κοινό τους να μην εμπιστεύεται e-mail και άλλα παραπλανητικά μηνύματα δήθεν από εντεταλμένους των τραπεζών να παρέχουν τους κωδικούς τους για κάποια δήθεν εξυπηρέτηση.

Το κυβερνο-έγκλημα μπορεί να μην συγκεντρώνει «πάνω του» τα φώτα της δημοσιότητας, αλλά είναι εδώ. Γύρω μας και μας περιβάλει…

Όλα τα χρόνια που ο Μανώλης Σφακιανάκης υπηρέτησε στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος κατάφερε να εξιχνιάσει και να οδηγήσει στη Δικαιοσύνη περίπου 12.000 υποθέσεις που αφορούσαν το κυβερνοέγκλημα. Κάθε χρόνο η υπηρεσία του χειριζόταν περίπου χιλιάδες υποθέσεις ηλεκτρονικής απάτης, υποθέσεις παιδικής πορνογραφίας καθώς και υποθέσεις παραβίασης προσωπικών δεδομένων. Μάλιστα, υπολογίζεται πως έχει αποτρέψει χιλιάδες αυτοκτονίες και οι μισές από αυτές αφορούσαν παιδιά. Τα στοιχεία είναι συγκλονιστικά. Σε μια 10ετία η υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, δέχτηκε πάνω από 1.750 περιστατικά παιδιών τα οποία ήθελαν να αυτοκτονήσουν.

Η Ελλάδα βρίσκεται στην 25η θέση από τις 27 χώρες παγκοσμίως που οι άνθρωποι είναι ηλεκτρονικά αναλφάβητοι. Αυτό σημαίνει πολλά. Δεν υπάρχει η κατάλληλη εκπαίδευση, συνεπώς και γνώση. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν από μικρή ηλικία ότι το διαδίκτυο δεν είναι παιχνίδι και έχει κανόνες που πρέπει να υπακούνε και να σέβονται. Το διαδίκτυο πρέπει να ενταχθεί στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα των σχολείων και να διδάσκεται από εξειδικευμένους καθηγητές που κατέχουν άριστα τον τομέα αυτό, για την ασφάλεια των παιδιών μας.

Το CSIi (CyberSecurityInternationalInstitute), που αποτελεί το νέο εγχείρημα και όραμα, του Μανώλη Σφακιανάκη ο οποίος έχει λάβει πολλές τιμητικές διακρίσεις μεταξύ άλλων από την Ακαδημία Αθηνών, από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, από το Υπουργείο Παιδείας, από τη UNICEF και δύο φορές από το FBI για την προσφορά του στην εξιχνίαση κυβερνοεγκλημάτων, είναι εδώ για να μας συμβουλεύσει αλλά και να μας προστατεύσει.

Το διαδίκτυο έχει πολλά καλά, αλλά κρύβει και πολλούς κινδύνους. Χρειάζεται να είμαστε υποψιασμένοι…

Καλύτερο λένε το προλαμβάνειν παρά το θεραπεύειν… Γιατί η θεραπεία μπορεί να κοστίσει περισσότερα από την πρόληψη. Ας εμπιστευτούμε λοιπόν τους ειδικούς…