Πανδημία, ξηρασία, Μαύρη και Ερυθρά Θάλασσα, Χούθι. Και οι τέσσερεις  αυτές «περιπτώσεις» δοκίμασαν, και δοκιμάζουν, τις αντοχές του παγκόσμιου εμπορίου, αλλά και των βασικών φιλοσοφιών της παγκοσμιοποίησης. Ωστόσο αν επιχειρήσουμε μια πρώτη ακτινοσκόπηση για να διακριβώσουμε επακριβώς τις συνέπειες είναι προφανές ότι καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως το «μάρμαρο» το πλήρωσε και το πληρώνει ο τελικός καταναλωτής. Καθώς η σύρραξη μεταξύ Ρωσίας – Ουκρανίας, για την οποία δεν διαφαίνεται το πέρας της στον ορίζοντα, και η οποία έφερε στο προσκήνιο την ενεργειακή κρίση, όπως και ο «ιδιότυπος πόλεμος» που έχουν εξαπολύσει οι Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, κατά του παγκόσμιου εμπορίου στην λογική της υποστήριξης της Χαμάς στην λωρίδα της Γάζας στη σύρραξη με το Ισραήλ, όπου επίσης δεν διαφαίνεται γρήγορη αποκλιμάκωση, είχαν το κοινό χαρακτηριστικό ότι εξακόντισαν τους ναύλους των πλοίων στα ύψη τροφοδοτώντας το «τέρας» του πληθωρισμού. Το οποίο μάχονται οι ευρωπαϊκές οικονομίες να τιθασεύσουν.

Πρόσφατα στην γνωστή διοργάνωση του Νταβός ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφερόμενος στα όσα συμβαίνουν στην Ερυθρά Θάλασσα,  σημείωσε τον κίνδυνο νέων πληθωριστικών πιέσεων λέγοντας ότι «τώρα που προσπαθούμε να μειώσουμε τον πληθωρισμό, κάθε διακοπή στις γραμμές τροφοδοσίας μπορεί μόνο να περιπλέξει την προσπάθεια που καταβάλλουν οι κεντρικές τράπεζες», με αφορμή και τις δηλώσεις Λαγκάρντ για μείωση των επιτοκίων με ορίζοντα το καλοκαίρι. Είναι προφανές ότι αν συνεχιστεί επί μακρόν η κατάσταση στην Ερυθρά, και δεν υπάρξει περεταίρω κλιμάκωση της κρίσης στην ευρύτερη περιοχή της Μ. Ανατολής με εμπλοκή και άλλων κρατών, που όλοι απευχόμεθα, η «παράπλευρη απώλεια» θα ονομάζεται ευρωπαϊκή οικονομία. Και τούτο γιατί αν κλιμακωθεί η κρίση είναι πρόδηλο ότι μπορεί να καθυστερήσουν ή να αντιστραφούν οι μειώσεις των επιτοκίων και να θέσουν σε κίνδυνο τις ελπίδες του εμπορικού κόσμου που θα υποστεί τις μεγαλύτερες πιέσεις, με ότι αυτό θα συνεπάγεται για την ανάπτυξη, την απασχόληση αλλά και την ανταγωνιστικότητα στη «διεθνή αρένα» των ευρωπαϊκών, άρα και των ελληνικών επιχειρήσεων. Σε αυτό τον καμβά πρόσφατα το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς διαβλέποντας τους κινδύνους πρωτίστως για το εισαγωγικό και εξαγωγικό εμπόριο, την εσωτερική αγορά και γενικότερα για την οικονομία της χώρας, κατέθεσε πρόταση για επιβολή πλαφόν στους ναύλους στον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και το οικονομικό επιτελείο η υλοποίηση της οποίας, εφ’ όσον την υιοθετήσουν τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα, στόχο έχει να ανασχέσει το «τσουνάμι» των αυξήσεων στην αγορά λόγω των αυξημένων ναύλων. Σε διαφορετική περίπτωση οι τιμές των εισαγόμενων και όχι μόνο, καταναλωτικών προϊόντων θα «εξακοντιστούν» στα ύψη σε μια ήδη πολύ επιβαρυμένη από τον πληθωρισμό ευρωπαϊκή αγορά, με ότι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία της Ευρωζώνης, αλλά και το σύνολο του ευρωπαϊκού εμπορίου.

Το Επιμελητήριο θεωρεί ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα άμεσα σε κεντρικό ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε με τις κατάλληλες οδηγίες να επιτραπεί στα εμπορεύματα που μεταφέρονται με πλοία από την Ασία προς την Ευρώπη που κάνουν τον περίπλου της Αφρικής, να μην επιβάλλονται δασμολογικές και φορολογικές επιβαρύνσεις στο 100% των σημερινών και συνεχώς αυξανόμενων ναύλων, αλλά να μειωθεί σε ποσοστό που θα αντιστοιχεί στα μέσα επίπεδα των ναύλων που θα καταβάλλονταν όταν τα πλοία διέρχονται κανονικά από τη Διώρυγα του Σουέζ, εφαρμόζοντας ένα «είδος πλαφόν» στις επιβαρύνσεις επί των ναύλων, με βάση τις τιμές της 12ης Δεκεμβρίου 2023, για όσο διαρκεί η εμπόλεμη κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα. Μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου τα ναύλα για κάθε κοντέινερ ήταν στα 1.850 ευρώ και μετά ένα μήνα άγγιξαν τις 6.000 ευρώ. Μιλάμε για αύξηση κατά 285%.

Η αλήθεια των αριθμών είναι πάντα «σκληρή». Δεν έχουμε παρά να ρίξουμε μια ματιά στο σύνθετο Παγκόσμιο Δείκτη Εμπορευματοκιβωτίων οποίος αποτυπώνει τις με γεωμετρική πρόοδο αυξήσεις στις τιμές διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων. Η κίνηση των εισαγωγών κοντέινερ στο λιμάνι του Πειραιά από την αρχή του έτους μειώθηκε κατά 45%, ενώ των εξαγωγών κατά 14% και της μεταφόρτωσης κατά 20%. Με βάση τα τελευταία στοιχεία για ένα κοντέινερ 40 ποδών, που το ερχόταν στον Πειραιά πληρώναμε 1.850 -1.900 δολάρια, και τώρα καλούμαστε να καταβάλλουμε το ποσό των 5.000 -6.000 δολαρίων. Ελπίζω πως οι διαφορετικές συνθήκες και οι κανόνες αγοράς δεν θα επιτρέψουν στους ναύλους των κοντέινερ να ξαναφτάσουν στα 11.000 ευρώ, που ήταν και την περίοδο της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, καθώς οι ναυτιλιακές εταιρίες φαίνεται να ακολουθούν διαφορετική  «συνταγή» για να περιφρουρήσουν τα έσοδα, άρα και την κερδοφορία τους, γεγονός όμως που αναπόφευκτα θα οδηγήσει τις επιχειρήσεις σε αύξηση των τιμών. Θυμίζω ότι η οικονομία είναι κυκλική. Άρα και οι συνέπειες των όποιων αυξήσεων θα επηρεάσουν την αγοραστική δυνατότητα πρωτίστων των ευάλωτων οικονομικά συμπολιτών μας και θα ροκανίσουν την ικμάδα των επιχειρήσεων σε μία χρονική συγκυρία όπου η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε φάση δυναμικής ανάκαμψης.

Αν το πρόβλημα με τους αντάρτες της Υεμένης λυθεί έστω μέσα στον Φεβρουάριο, το πρόβλημα με την διανομή και - μάλλον- και τις τιμές θα συνεχίσει τουλάχιστον μέχρι και τα τέλη Μαρτίου και πέραν. Και τούτο διότι η μεταφορική δυνατότητα των εμπορικών πλοίων είναι πεπερασμένη. Θυμίζω την «κρίση» των κενών εμπορευματοκιβωτίων εκείνη την περίοδο. Με την λήξη της κρίσης θα πρέπει να εξυπηρετήσουν μια σωρευτική ζήτηση μηνών άμεσα. Όπως συνέβη στα μέσα του 2021, μετά το άνοιγμα των οικονομιών από την πανδημία του κορονοϊού, όταν το πρόβλημα ήταν μόνο η περιορισμένη μεταφορική ικανότητα χωρίς να υπάρχει και ένας πόλεμος σε εξέλιξη, οδήγησε σε άνοδο των τιμών. Μόλις στην εξίσωση προστέθηκε και ο πόλεμος στην Ουκρανία, είχαμε την ενεργειακή κρίση του 2022.

Τούτου δοθέντος δεν θα εκπλαγώ αν μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους, ακόμη και αν η κλιμάκωση της έντασης στο Ισραήλ με τη δράση των ανταρτών Χούθι διακοπεί άμεσα από την πολυεθνική ναυτική δύναμη που έχει συσταθεί από τις ΗΠΑ και στην οποία θα συμμετέχει και η Ελλάδα, δούμε αύξηση του πληθωρισμού. Είναι προφανές πως διεξάγεται ένας ιδιότυπος πόλεμος μέσω του παγκόσμιου εμπορίου με «παράπλευρη απώλεια» την ευρωπαϊκή οικονομία.  Εκτιμώ πάντως ότι το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης θα λάβει όλα εκείνα τα ενδεδειγμένα μέτρα, ώστε η ελληνική οικονομία να μην βρεθεί έρμαια σε μία «τέλεια καταιγίδα» που όλοι απευχόμαστε να συμβεί με καθυστερήσεις, αυξήσεις ακόμα και ελλείψεις εμπορευμάτων από και προς την χώρα μας.