Οι υπουργοί της ΕΕ αρμόδιοι για την απασχόληση και τις κοινωνικές υποθέσεις πραγματοποίησαν άτυπη συνάντηση στις 11 και 12 Ιανουαρίου 2024 στη Ναμούρ του Βελγίου. Η πρώτη προτεραιότητα που συζητήθηκε ήταν να δημιουργηθεί ένα θετικό οικονομικό περιβάλλον, που θα επιτρέψει στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να δραστηριοποιηθούν και να αναπτυχθούν. Η δεύτερη προτεραιότητα ήταν να εφαρμοστούν επαρκώς τα μέτρα που έχουν εγκριθεί κατά τη διάρκεια της εντολής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων. Πολλές πρωτοβουλίες συνίστανται σε ενδελεχείς μεταρρυθμίσεις σε εθνικό επίπεδο που απαιτούν χρόνο. Η συμμετοχή των επιχειρηματικών φορέων και κοινωνικών εταίρων, ιδίως των εργοδοτικών οργανώσεων είναι ζωτικής σημασίας. Όμως αυτό δεν συμβαίνει ακόμα σε πολλά κράτη μέλη.

Στο άμεσο μέλλον και ενόψει των Ευρωεκλογών ζητήθηκε υποστήριξη για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ώστε να προσαρμοστούν στις τρέχουσες προκλήσεις στην αγορά εργασίας, ιδιαίτερα στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Ζητήθηκαν επίσης πιο αποτελεσματικά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και αντιμετώπιση των εμποδίων που δυσκολεύουν την ένταξη των ανθρώπων στην αγορά εργασίας, επιδεινώνοντας τις τρέχουσες ελλείψεις εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων στις ευρωπαϊκές χώρες. Αντιμετωπίζοντας τις συγκεκριμένες προκλήσεις των συστημάτων κοινωνικής προστασίας, επισημάνθηκε ότι η αύξηση του ενεργού πληθυσμού που συμβάλλει στα συστήματα κοινωνικής προστασίας είναι το κλειδί για τη στήριξη της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας. Σχετικά με την ειδική κατάσταση της κοινωνικής προστασίας των αυτοαπασχολούμενων, τονίστηκε ότι η πρόσβαση στη βασική κοινωνική προστασία με λογικό κόστος για τους αυτοαπασχολούμενους. Σύμφωνα μάλιστα με τη Σύσταση του Συμβουλίου για την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία παραμένει σημαντικός στόχος όλων των ευρωπαϊκών και εθνικών οργανώσεων.

Μία από τις λύσεις για την αντιμετώπιση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού είναι η κινητικότητα εντός της ΕΕ. Είναι σαφές ότι μια δίκαιη κινητικότητα σημαίνει θεμιτό ανταγωνισμό, επομένως η επιβολή του νομικού πλαισίου είναι ουσιαστικής σημασίας. Οι πέντε προτεραιότητες για μια ισχυρή Κοινωνική Ευρώπη, αφορά πλέον στην επόμενη θητεία του Ευρωκοινοβουλίου. Πρέπει λοιπόν να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού, να υποστηρίξει τις εταιρείες να προσαρμοστούν στις μελλοντικές προκλήσεις, να παρέχει περισσότερα κίνητρα κατάρτισης, να διασφαλίσει αποδοτικά και βιώσιμα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και τέλος να συμβάλλει στη χάραξη πολιτικής σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Τα εθνικά μάλιστα σχέδια θα πρέπει να συνδυάζουν μεταρρυθμίσεις και επενδυτικές πολιτικές.

Η αξιολόγηση που δημοσιεύτηκε το 2023 έδειξε ότι υπάρχουν ακόμη πολλά κενά από τα κράτη μέλη που θα πρέπει να εφαρμόσουν μεταρρυθμίσεις για να τα καλύψουν. Εξετάζοντας την κοινωνική σύγκλιση και την κοινωνική δικαιοσύνη πέρα από τα σύνορα της ΕΕ, πρέπει να αναθεωρηθούν τα κοινωνικά πρότυπα με βασικό στοιχείο τη διασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού παγκοσμίως. Για την εργασιακή διεύρυνση της ΕΕ, θα πρέπει να υπάρχει η κατάλληλη κατάρτιση και υποστήριξη για την ευθυγράμμιση με τα κεκτημένα στον κοινωνικό διάλογο και τη δημιουργία επαρκών ικανοτήτων. Σχετικά με την ενσωμάτωση των αρχών των Κοινωνικών Δικαιωμάτων στην οικονομική διακυβέρνηση, η εφαρμογή των πρωτοβουλιών της τρέχουσας εντολής πρέπει να ενσωματωθεί στη δημοσιονομική πολιτική και τις μεταρρυθμίσεις των κρατών μελών. Καταλήγοντας λοιπόν, το μέλλον μιας κοινωνικής Ευρώπης είναι ευοίωνο, μόνο εάν βασίζεται σε μια ισχυρή Ευρωπαϊκή οικονομία.