Επισημαίνεται πως με πέντε βασικές βελτιώσεις, αρκετές τροποποιήσεις και πολλές εξειδικεύσεις, κατατέθηκε προς ψήφιση στη Βουλή το φορολογικό νομοσχέδιο με τα μέτρα για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, κάτι που βεβαίως μας βρίσκει αρωγούς, αφού η καταπολέμηση της, πέρα από την αύξηση των δημοσίων εσόδων, μπορεί να συμβάλει και στην εξυγίανση της αγοράς. Η περίοδος της δημόσιας διαβούλευσης επί των προβλεπόμενων άρθρων για την διαμόρφωση του νέου φορολογικού έφερε προς εξέταση κοντά στα 2.600 σχόλια φορέων, επιχειρήσεων και ιδιωτών. Τα περισσότερα σχόλια αφορούσαν αποκλειστικά στις διατάξεις για το τεκμαρτό εισόδημα, καθώς και οι έντονες αναταράξεις στην αγορά και δη στις τάξεις των ελευθέρων επαγγελματιών, που κακώς «στοχοποιήθηκαν» συλλήβδην, ως οι μόνοι υπεύθυνοι για την φοροδιαφυγή. Οι βελτιώσεις και οι αλλαγές που περιλαμβάνονται στο κείμενο δεν σημαίνουν ότι οι παρεμβάσεις μας κατάφεραν να αλλάξουν την φιλοσοφία του νόμου, ούτε, ότι υπήρξε η επιθυμητή ανταπόκριση στις προτάσεις μας. Οι δε αντιδράσεις των φορέων μάλλον οδήγησαν για άλλη μια φορά στο γνωστό «κόψε ράψε», αντί για την ολική αναμόρφωση του φορολογικού. Αναγνωρίζουμε πάντως πως επήλθαν βελτιώσεις στη διατύπωση ορισμένων παραμέτρων που προέκυψαν από την «ανάγνωση» των σχολίων των επαγγελματιών στη διαβούλευση. Επί της ουσίας, θεωρούμε πως στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο «αδικείται» η μέχρι σήμερα μεταρρυθμιστική φορολογική ψηφιοποίηση γιατί το νομοσχέδιο κάνει την εξαίρεση κανόνα και μετατρέπει τα απλά σε πολύπλοκα, φέρνοντας αλλαγές στις προσαυξήσεις με εκπτώσεις και εξαιρέσεις στις απαλλαγές. Η στόχευση του μίνι φορολογικού είναι ξεκάθαρη στο να πληρώσουν όλοι τους φόρους που τους αναλογούν και όσοι βρίσκουν τρόπους να τους αποφεύγουν συστηματικά. Πάγιο αίτημα του Επιμελητηρίου μας είναι να επιβραβευθούν οι συνεπείς φορολογούμενοι, αλλά τέτοια διατύπωση εξακολουθεί να μην υπάρχει.

Οι βασικές σημειακές τροποποιήσεις στο νομοσχέδιο, όπως κατατέθηκε στη Βουλή, είναι πέντε. Πρώτον, η μείωση κατά 50% του τέλους επιτηδεύματος για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες, ασχέτως αν δηλώνουν εισοδήματα υψηλότερα από το ελάχιστο τεκμαρτό καθαρό εισόδημα. Δεύτερον, οι διευκρινίσεις ως προς το μαχητό του τεκμηρίου προς άρση αμφισβητήσεων με ρητή πρόβλεψη ότι ο ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να αμφισβητήσει το ποσό που προκύπτει από την εφαρμογή της ελάχιστης αμοιβής πέραν από τους λόγους που ισχύουν ήδη και που καθιστούν το τεκμήριο μαχητό, αλλά με τη προϋπόθεση διενέργειας ελέγχου από τις φορολογικές αρχές προκειμένου να αποδειχθεί εισόδημα μικρότερο του τεκμαρτού. Τρίτον οι τροποποιήσεις στην προσαύξηση του ύψους του τεκμηρίου με βάση τον τζίρο. Το ύψος του τεκμηρίου της ελάχιστης αμοιβής θα προσαυξάνεται ανάλογα με τα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, το σύνολο της μισθοδοσίας και το ύψος του τζίρου της επιχείρησης. Ειδικά για το ύψος του τζίρου, η προσαύξηση θα ανέρχεται στο 5% επι του ποσού, κατά το οποίο ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του Κ.Α.Δ. που πραγματοποιεί τα υψηλότερα έσοδα. Τέταρτον, οι προσθήκες στη λίστα των ελευθέρων επαγγελματιών που εντάσσονται στο μειωμένο κατά 50% τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής για όσους παρουσιάζουν αναπηρία, για πολύτεκνους, για γονείς μονογονεϊκής οικογένειας ή με ανήλικα τέκνα ή με εξαρτώμενα τέκνα με αναπηρία. Πέμπτον, η μείωση φόρου για δαπάνες αναβάθμισης κτιρίων με αγορά αγαθών και λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο πέντε ετών, μέχρι του αναλογούντος για κάθε έτος φόρου, με ανώτατο όριο δαπάνης τις 16.000 ευρώ. Οι δαπάνες για υλικά λαμβάνονται υπόψη μέχρι ποσού που αντιστοιχεί στο 1/3 του ποσού για δαπάνες υπηρεσιών και θα πρέπει να προκύπτουν από τιμολόγια τα οποία έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και διαβιβαστεί στην ΑΑΔΕ από τον προμηθευτή.

Στο νομοσχέδιο υπάρχουν δέκα παρεμβάσεις που υλοποιούνται για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου, καθώς και εξειδικεύσεις χωρίς να απαιτούν νομοθετική ρύθμιση, παρά μόνο διοικητικές πράξεις. Εντός του 2024 ενεργοποιείται η υποχρεωτική ανάρτηση εσόδων και δαπανών στο MyData, η απαγόρευση της χρήσης μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων, εφαρμόζεται το νέο σύστημα φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών, αυξάνεται το πρόστιμο που επιβάλλεται σε επιτηδευματίες και επιχειρήσεις για χρήση μετρητών σε συναλλαγές άνω των 500 ευρώ, σε ποσό διπλάσιο της συναλλαγής, ρυθμίζεται η αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων, επιβάλλεται η διακοπή συνεργασίας των εταιρειών εμπορίας καυσίμων με παραβάτες λαθρεμπορίας, ολοκληρώνεται η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, επεκτείνεται η υποχρέωση κατοχής συστήματος ηλεκτρονικών πληρωμών EFT/POS σε 35 κλάδους της λιανικής αγοράς, ξεκινά πιλοτικά η έκδοση του ψηφιακού δελτίου αποστολής και καθίστανται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά τιμολόγια. Ουσιαστικά πολλές από αυτές είναι οι παρεμβάσεις που περίμενε η αγορά από το νέο φορολογικό νομοσχέδιο ως συνέχεια της μεταρρυθμιστικής στρατηγικής. Η επιχειρηματικότητα επιθυμεί ένα «ψηφιακό άλμα» στη φορολογική μετάβαση με την καθιέρωση απλών και αυτοματοποιημένων διαδικασιών, με «προ-έλεγχο» του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος και με χρήση κάθε άλλου σύγχρονου μέσου που θα αποτρέψει τους «κατ´επάγγελμα» φοροφυγάδες να συνεχίσουν να ξεγελούν το σύστημα εις βάρος των πολλών. Τέλος το οικονομικό επιτελείο μπορεί να έφερε αλλαγές επί των αλλαγών, που δημιουργούν ένα «λίφτινγκ» στο βασικό πρόσωπο του νομοσχεδίου, καθώς και διορθώσεις με κοινωνικά κριτήρια, αλλά στο φορολογικό μας σύστημα υπάρχουν ακόμα πολλά «μαχητά» σημεία βελτίωσης.