Η επόμενη τετραετία δεν αναμένεται να είναι εύκολη για τη διεθνή οικονομία και κατά συνέπεια ούτε για την ελληνική. Η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις, όπως όλα δείχνουν, διπλές εκλογικές αναμετρήσεις θα κληθεί να επιλύσει δύσκολες εξισώσεις στο οικονομικό πεδίο όπου ο συνδυασμός υψηλού χρέους, υψηλού πληθωρισμού και αυξημένων επιτοκίων δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα διεθνώς το οποίο μπορεί να προκαλέσει ένα κύμα ύφεσης και νέων προβλημάτων στη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.

Η ελληνική οικονομία καλείται να ξεπεράσει το λεγόμενο «πολιτικό ρίσκο» και να διατηρήσει τον θετικό βηματισμό των τελευταίων ετών. Η αγορά εκτιμά ότι δεν θα πρέπει να διαταραχθούν οι ισορροπίες, ώστε να εξασφαλιστεί εντός του έτους η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, να παραμείνει η οικονομία σε αναπτυξιακό ρυθμό εν μέσω ενός ομιχλώδους τοπίου στη διεθνή οικονομική σκηνή, αλλά και να επιτευχθεί ο στόχος για επιστροφή του Προϋπολογισμού σε πρωτογενές πλεόνασμα. Με άλλα λόγια η αγορά «ψηφίζει» σταθερότητα στην οικονομική πολιτική κάτι που όμως θα κριθεί από το αποτέλεσμα της κάλπης.

Το πρώτο διακύβευμα αφορά στο Ταμείο Ανάκαμψης καθώς το ενδεχόμενο μιας στροφής στην πολιτική εξαιτίας των πολιτικών εξελίξεων, θα μπορούσε να «εκτροχιάσει» τα χρονοδιαγράμματα του Ταμείου και μάλιστα μετά από μία περίοδο όπου οι εκταμιεύσεις των κονδυλίων, υπό την παρούσα κυβέρνηση, γίνονται με την επίτευξη ορόσημων που έως τώρα τηρούνται στο ακέραιο. Η αγορά απεύχεται μια ενδεχόμενη αναστροφή στο θετικό επενδυτικό κλίμα που έχει μέχρι σήμερα διαμορφωθεί από την αλλαγή πολιτικής που θα οδηγούσε πιθανώς σε «πάγωμα» επιχειρηματικών συμφωνιών και σε συνδυασμό με καθυστερήσεις στην υπογραφή συμβάσεων και την υλοποίηση έργων, θα επηρεάσει μοιραία και τη αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας.

Η χώρα βρίσκεται στο «κατώφλι» της επενδυτικής βαθμίδας η σημασία της οποίας δεν έχει γίνει κατανοητή ως προς το τι σημαίνει για την ενδυνάμωση της ελληνικής οικονομίας αλλά και την θέση της απέναντι στις αγορές οι οποίες αξίζει να υπενθυμιστεί ότι «φλερτάρουν» με την ύφεση. Υπό αυτό το πρίσμα, το στοίχημα είναι να επιτευχθεί η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας και η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας το τελευταίο τετράμηνο του 2023. Οι οίκοι αξιολόγησης ωστόσο παραμένουν επιφυλακτικοί, αναμένοντας την εξέλιξη των εθνικών εκλογών ώστε να διαπιστώσουν εάν η νέα κυβέρνηση θα διαθέτει την απαραίτητη σταθερότητα αλλά και βούληση να παραμείνει στον δρόμο των οικονομικών μεταρρυθμίσεων που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη. Αυτό θα συμβεί έχοντας πλέον και ως δεδομένο ότι η Ελλάδα έχει ήδη εκπληρώσει όλες τις υπόλοιπες προϋποθέσεις που θέτουν κατά καιρούς οι οίκοι αξιολόγησης για μια νέα αναβάθμιση της οικονομίας.

Η ελληνική οικονομία χάρη σε μία συγκεκριμένη πολιτική που ακολουθήθηκε έδειξε ισχυρές αντοχές απέναντι στις πιέσεις των παραμέτρων που διαμορφώνουν το ευρωπαϊκό, αλλά και το διεθνές, οικονομικό γίγνεσθαι. Ισχυρές αντοχές απέναντι στο «ροκάνισμα» της αγοραστικής δυνατότητας των νοικοκυριών, αλλά και της ικμάδας των επιχειρήσεων όλων των μεγεθών που μάχονται σε ένα πρωτόγνωρα αντίξοο περιβάλλον, όπου ο «όρος ανταγωνισμός» αναδιαμορφώνεται. Και αυτές τις αντοχές η αγορά δεν φαίνεται διατεθειμένη να τις «θυσιάσει» δεδομένου ότι η αναπτυξιακή πορεία έχει συμβάλει στην αναδιαμόρφωση του ψυχολογικού κλίματος στην αγορά.

Προσδοκία της αγοράς την επόμενη των εκλογών είναι ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης φιλικής προς το επιχειρείν που θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις, χωρίς καθυστερήσεις και πισωγυρίσματα. Δεν πρέπει να χαθεί η οικονομική συγκυρία. Οι επιχειρήσεις έχουν αποδείξει πως μπορούν να ηγηθούν στην προσπάθεια για ανάπτυξη και ευημερία αρκεί το επόμενο χρονικό διάστημα να υπάρξει μια σχετική σταθερότητα προκειμένου να συνεχίσουν να συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη. Η αναζωογόνηση των ναυπηγικών μονάδων, που επετεύχθη μετά από μία μακρά περίοδο «ύπνωσης» τους εξ αιτίας εσφαλμένων επιλογών και ιδεοληψιών, αποτελεί ένα θετικό παράδειγμα του κλίματος που πρέπει να επικρατήσει και την επαύριον των εκλογών ώστε αυτές οι επενδύσεις να μπορέσουν να καρποφορήσουν άρα και να συνεισφέρουν θετικά στην γενικότερη οικονομική ανάπτυξη. Οι επενδυτές βλέπουν, ζυγίζουν, συγκρίνουν και τοποθετούνται. Και το μήνυμα που εξέπεμψαν οι επενδυτές που επανεκκίνησαν τα ναυπηγεία ήταν ηχηρότατο γεγονός που έκανε τις διεθνείς αγορές να στρέψουν προς την Ελλάδα.

Πρέπει να σημειωθεί ότι το ενδεχόμενο επιστροφής στην πολιτική του «ήξεις αφήξεις» δεν θα έχει τα καλύτερα των αποτελεσμάτων ούτε βέβαια οι πρακτικές των καθυστερήσεων στις επενδύσεις μέσα από προσφυγές για περιβαλλοντικά και άλλα θέματα τα οποία είναι γνωστό ότι χρονοτριβούν μέχρις ότου τελεσιδικήσουν. Και είναι σίγουρο ότι οι επενδυτές είτε από την εσωτερική είτε από την διεθνή αγορά δεν είναι διατεθειμένοι να ρισκάρουν σε μία «ήξεις αφήξεις» κατάσταση όπως στο παρελθόν.

Η εκλογική αναμέτρηση γίνεται στην πλέον κρίσιμη συγκυρία για την οικονομία. Η αγορά έχασε πολλές ευκαιρίες στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας και δεν θα ήθελε να χάσει μια ακόμη. Το αχρείαστο μνημόνιο που ακολούθησε το ακατανόητο δημοψήφισμα του 2015,είδαμε τις συνέπειες είχε καθώς πολλές επιχειρήσεις έδωσαν αγώνα για να μην βάλουν λουκέτο.

Μια ενδεχόμενη μακροχρόνια περίοδος πολιτικής αστάθειας δημιουργεί πάντα τον φόβο αποσταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας.

Ας ελπίσουμε πως το αποτέλεσμα των εκλογών θα δώσει λύσεις στην οικονομία και απαντήσεις στην κοινωνία.