Όραμά μας είναι μέσα στη δεκαετία 2025–2035 να καθιερωθεί η Ελλάδα και ειδικά ο Πειραιάς ως στρατηγικό logisticshub της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Ερ: Κύριε Πρόεδρε, έχετε τοποθετηθεί στο παρελθόν θετικά για την εμπορική ανάπτυξη του λιμανιού του Πειραιά. Πώς αξιολογείτε σήμερα την πορεία του, και ποια είναι τα πιο σημαντικά επιτεύγματα των τελευταίων ετών;

Απ: Τα τελευταία οικονομικά στοιχεία για το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, που ανακοίνωσε η ΟΛΠ ΑΕ, καταγράφουν θετική πορεία στα έσοδα και στα κέρδη, σε ένα περιβάλλον που παραμένει ιδιαίτερα απαιτητικό για τη ναυτιλία και το διεθνές εμπόριο. Η ικανότητα του Λιμένα Πειραιώς να ανταποκρίνεται σε ένα διεθνές περιβάλλον με πολλές προκλήσεις δίνει το «στίγμα» μιας θετικής πορείας με στοχευμένες επενδύσεις και πρωτοβουλίες που μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και ενισχύουν τη βιώσιμη λειτουργία του. Σε πείσμα των γεωπολιτικών καταστάσεων έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί και υπό την δυστυχώς συνεχιζόμενη πίεση των Χούθι στη Ερυθρά Θάλασσα το λιμάνι του Πειραιά έδειξε πως όχι μόνο έχει αντοχές αλλά διατηρεί τη ικμάδα του και σίγουρα είναι έτοιμο να ξανακερδίσει το μερίδιο της πίτας στην κίνηση εμπορευματοκιβωτίων, και όχι μόνο, που ως γνωστό τώρα απολαμβάνουν ανταγωνιστικά προς τον Πειραιά λιμάνια της Δυτικής Μεσογείου που στη κυριολεξία τους το «παραχώρησαν» οι Χούθι. Αυτό το γεγονός είναι το χαρακτηριστικότερο επίτευγμα των τελευταίων ετών όπου το λιμάνι βρέθηκε στις πρώτες θέσεις της κατάταξης τόσο των Μεσογειακών όσο και των Ευρωπαϊκών λιμένων παραμένοντας πάντα ισχυρός διεκδικητής της πρώτης θέσης.

Ωστόσο, παρακολουθώντας την θετική πορεία του λιμανιού του Πειραιά, ο βασικός στόχος για το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς είναι πέραν του συνεχούς εκσυγχρονισμού των υλικοτεχνικών και άλλων υποδομών του το λιμάνι να συνεχίσει να βελτιώνει τις υπηρεσίες του συμβάλλοντας παράλληλα στην οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον. Το τρίπτυχο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό και προς τούτο το Επιμελητήριο έχει παρουσιάσει τις θέσεις του για την επίτευξη ενός στόχου για μία winwin σχέση.

Ο Πειραιάς και οι επιχειρήσεις όλων των κλάδων, δίνουν δυναμικά το παρόν μέσα από την υλοποίηση μίας ισχυρής εξωστρεφούς πολιτικής στον εξαγωγικό τομέα που το Επιμελητήριο υποστηρίζει, προτάσσοντας τα αδιαμφισβήτητα ποιοτικά χαρακτηριστικά των προϊόντων και των υπηρεσιών που οι επιχειρήσεις του πειραϊκού χώρου παράγουν και προσφέρουν. Ο Πειραιάς, ευελπιστεί να διατηρήσει ανοικτή την «πόρτα» συνεργασίας με τις κινεζικές επιχειρήσεις, με επίκεντρο το λιμάνι του Πειραιά αλλά για αυτό δεν φτάνουν οι καλές προθέσεις από την εκάστοτε ηγετική ομάδα του λιμένα αλλά οι πράξεις.

Ερ: Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του λιμανιού του Πειραιά για την εφοδιαστική αλυσίδα της χώρας, αλλά και της ευρύτερης Νοτιοανατολικής Ευρώπης;

Απ: Ο ρόλος του λιμανιού του Πειραιά είναι κομβικός τόσο για την εφοδιαστική αλυσίδα της Ελλάδας, όσο και για την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Άλλωστε το γεγονός ότι στον Πειραιά απολήγει ο Θαλάσσιος Δρόμος του Μεταξιού που έχει επιλέξει η COSCO αλλά και το γεγονός ότι Κινέζοι αξιωματούχοι έχουν χαρακτηρίσει το λιμάνι ως το «κεφάλι του δράκου» δεν αφήνει περιθώρια για παρανοήσεις. Είναι γνωστό ότι το λιμάνι του Πειραιά βρίσκεται σε κομβικό σημείο μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής και αποτελεί την πρώτη πύλη εισόδου στην Ευρώπη για εμπορεύματα που μεταφέρονται από την Ασία μέσω της διώρυγας του Σουέζ προσφέροντας μικρότερο χρόνο μεταφοράς (έως και 7-10 ημέρες) συγκριτικά με τα λιμάνια της Βόρειας Ευρώπης (π.χ. Ρότερνταμ, Αμβέρσα). Το λιμάνια είναι εμπορευματικός Κόμβος (Hub) αλλά και στρατηγικό σημείο διαμετακόμισης (transshipment) για προϊόντα που κατευθύνονται προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, τα Βαλκάνια και τη Μαύρη Θάλασσα. Τούτου δοθέντος το λιμάνι είναι ο πρωταγωνιστής για την εφοδιαστική αλυσίδα της χώρας, αλλά και της ευρύτερης Νοτιοανατολικής Ευρώπης τα λιμάνια της οποίας αναμένουν, και αναμένουν κάτι περισσότερο από μια συναπτή δεκαετία, να συνδεθούν με τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη.

Ερ: Ο Πειραιάς συχνά συγκαταλέγεται ανάμεσα στα κορυφαία λιμάνια της Ευρώπης σε διακίνηση containers. Ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν ώστε να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο η ανταγωνιστικότητά του;  

Απ: Στο σημείο αυτό πρέπει να θέσουμε τον δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων. Εξακολουθεί να παραμένει σοβαρό μειονέκτημα τόσο για την ανταγωνιστικότητα του λιμένα όσο και γενικότερα για την εφοδιαστική και τα logistics το γεγονός ότι η σιδηροδρομική κάλυψη του Πειραιά, αλλά και άλλων λιμένων της χώρας, είναι «ασθενική» σε μία χρονική συγκυρία όπου ο ανταγωνισμός τόσο στα Μεσογειακά λιμάνια της νότιας Ευρώπης όσο και σε αυτά της Βαλκανικής αλλά και Βόρειας Ευρώπης έχοντας καλή κάλυψη συνεχίζουν να επενδύουν με «φρενήρεις ρυθμούς» στις σιδηροδρομικές καλύψεις και υποδομές των λιμένων. Και δεν χρειάζεται να αναρωτηθούμε τι επιπτώσεις έχει αυτή η έλλειψη γιατί υπό άλλες συνθήκες μια καλή σιδηροδρομική κάλυψη θα ωθούσε τον Πειραιά στην πρώτη θέση στα Μεσογειακά λιμάνια και ίσως στην δεύτερη πίσω από το «θρυλικό» για τις σιδηροδρομικές καλύψεις του Αμβούργο. Σήμερα η εφοδιαστική της χώρας «υποφέρει» όχι εξ αιτίας του λιμένα αλλά λόγω της σιδηροδρομικής κάλυψης και συνακόλουθα όλο εκείνο το cluster που κινείται πέριξ γεγονός που δημιουργεί ισχνό αποτύπωμα στην οικονομία της χώρας γενικότερα. Μιλάμε, και δυστυχώς συνεχίζουμε να μιλάμε «ακατάπαυστα»… για συνδυασμένες μεταφορές, για διασυνδέσεις λιμένων της επικράτειας με λιμάνια χωρών της ανατολικής Βαλκανικής με πρόσωπο στην Μ. Θάλασσα γνωρίζοντας την γεωστρατηγική σημασία αναγνωρίζοντας ότι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του Πειραιά εξαρτάται από τους χειρισμούς και σίγουρα όχι της COSCO…

Ερ:   Ποιες επενδύσεις σε υποδομές, τεχνολογία ή logisticshubs θεωρείτε ότι είναι κρίσιμες για το μέλλον του λιμανιού;

Το λιμάνι του Πειραιά υλοποιεί ένα επενδυτικό masterplan, που ως γνωστό «πέρασε δια πυρός και σιδήρου», αλλά σήμερα υλοποιείται. Όμως το λιμάνι του Πειραιά σήμερα αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουν όλα τα λιμάνια που περιβάλλονται από αστικούς ιστούς. Είναι «περίκλειστο» θα λέγαμε καθώς πάσχει από χώρους για την ανάπτυξη των χώρων εναπόθεσης για εμπορευματοκιβώτια αλλά και για άλλες εμπορικές δραστηριότητες μηδέ εξαιρουμένων και των δραστηριοτήτων που άπτονται του επιβατικού λιμένα. Είναι προφανές λοιπόν ότι η ανάπτυξη του Θριάσιου πεδίου και η εκεί ανάπτυξη των εταιριών που δραστηριοποιούνται στα logistics αλλά και τις σιδηροδρομικές μεταφορές θα λειτουργήσουν «ανακουφιστικά» για το λιμάνι επιτρέποντας την επίσπευση των ρυθμών διακίνησης με ότι αυτό θετικό θα συνεπαχθεί για την ανάπτυξη του λιμανιού και της ανταγωνιστικότητας του αλλά και ομοίως για τις επιχειρήσεις που θα δραστηριοποιηθούν στο Θριάσιο.  

Ερ: Με την ψηφιακή μετάβαση να αλλάζει τα logistics, πώς θα μπορούσε το λιμάνι του Πειραιά να αξιοποιήσει την τεχνολογία (π.χ. smartports, ηλεκτρονικά τελωνεία) για να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα και τη διαφάνεια;

Απ: Πρόσφατα το Ε.Β.Ε.Π. ενημέρωσε τις επιχειρήσεις μέλη του του τομέα της εφοδιαστικής ότι η χορήγηση της ιδιότητας του Εγκεκριμένου Οικονομικού Φορέα (Α.Ε.Ο.), από τις αρμόδιες υπηρεσίες της ΑΑΔΕ σε αξιόπιστους οικονομικούς φορείς είναι απαραίτητη, τόσο σε επίπεδο απλουστεύσεων που προβλέπονται από την τελωνειακή νομοθεσία για τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις, όσο και σε επίπεδο διευκολύνσεων στους τελωνειακούς ελέγχους. Ο στόχος της έννοιας της εγκεκριμένης επιχείρησης είναι να παρέχει αμοιβαία αναγνώριση σε επίπεδο διεθνούς εμπορίου. Αυτό σημαίνει ταχύτερο τελωνισμό των εμπορευμάτων και την αποφυγή χρονοβόρων διαδικασιών. Το Επιμελητήριο στέκεται αρωγό σε κάθε προσπάθεια αξιοποίησης των ψηφιακών τεχνολογιών τόσο από τη πλευρά των κρατικών φορέων που εμπλέκονται στις λιμενικές διεργασίες στο πεδίο του εισαγωγικού και εξαγωγικού εμπορίου όσο και στις επιχειρήσεις μέλη του τις οποίες προτρέπει να υιοθετήσουν αυτές τις τεχνολογίες όχι για να απαντήσουν στην ανάγκες και προκλήσεις του σήμερα αλλά του αύριο και με ορίζοντα δεδομένου ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις τρέχουν με φρενήρεις ρυθμούς. Σαφώς θα θέλαμε όλα να κινούνται ψηφιακά αλλά εκτιμώ ότι απέχουμε από αυτή την «φάση» όπως άλλωστε και άλλες χώρες γιατί οι λιμενικές λειτουργίες και η εφοδιαστική είναι μια περίπλοκή υπόθεση αφ’ ενός και αφ’ ετέρου γιατί η υιοθέτηση των τεχνολογιών δεν γίνεται σε όλους τους κρίκους με τη ίδια ταχύτητα και με τα ίδια τεχνολογικά επίπεδα.

Ένα "έξυπνο λιμάνι" (SmartPort) απαιτεί τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας του με την αξιοποίηση προηγμένων τεχνολογιών και πρακτικών, με στόχο τη βελτιστοποίηση της απόδοσης, την ασφάλεια, τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα. Δίκτυα IoT, 5G/Edge Computing, Cloud πλατφόρμες, Big Data Analytics καιφυσικά Port Community Systems. Δηλαδή την Ψηφιακή πλατφόρμα για διασύνδεση όλων των εμπλεκόμενων (τελωνεία, ναυτιλιακές, πράκτορες, μεταφορείς κλπ). Αξίζει να σημειωθεί ότι το Επιμελητήριο έχει θέσει θέμα άμεσης λειτουργίας της πλατφόρμας NationalPortCommunitySystem με έλεγχο και εποπτεία από ΥΝΝΠ προτάσσοντας και το επίσημο ναυτιλιακό Cluster στη χώρα μας, «MaritimeHellas», που αποτελεί μία κοινή πρωτοβουλία, η οποία υποστηρίζεται ενεργά από την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, το Ναυτικό Επιμελητήριο Ελλάδος και το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς.

Ερ: Πόσο σημαντικές είναι οι διεθνείς συνεργασίες του Πειραιά (π.χ. με την Ασία ή με μεσογειακά λιμάνια) για την ενίσχυση της θέσης του στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού;

Απ: Οι διεθνείς συνεργασίες του λιμανιού του Πειραιά είναι καθοριστικής σημασίας για την ενίσχυση της θέσης του στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού. Δεν πρόκειται απλώς για εμπορικές σχέσεις, αλλά για στρατηγικές συμπράξεις που επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο το λιμάνι λειτουργεί, αναπτύσσεται και ενσωματώνεται στα παγκόσμια logistics. Η πιο χαρακτηριστική διεθνής συνεργασία είναι με την Κίνα, κυρίως μέσω της COSCO. Εδώ οφείλω να επισημάνω ότι το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς διατηρεί «ανοικτές πόρτες» για την ανάπτυξη διεθνών συνεργειών και συνεργασιών. Μάλιστα την τελευταία διετία και πλέον, έχει υποδεχθεί στους «φιλόξενους» για την επιχειρηματικότητα χώρους του πολλές εμπορικές αλλά και διπλωματικές αποστολές με τις οποίες ανέπτυξε «δεσμούς συνεργασίας» πάντα με επίκεντρο το λιμάνι του Πειραιά που συμμετέχει σε δίκτυα και συμπράξεις με άλλα λιμάνια της Μεσογείου αλλά και του Επιμελητηρίου το οποίο διατηρεί πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ένωση των Επιλιμένιων Επιμελητηρίων της Μεσογείου (ASCAME) με ιδιαίτερη έμφαση στις μεταφορές και τα logistics. Η πολιτική της εξωστρέφειας είναι από τα βασικά προτάγματα του Επιμελητηρίου με βασικό στόχο την ενίσχυση συνδεσιμότητας με νέες αγορές αλλά και για να συνεχίζει να λειτουργεί ο Πειραιάς ως παγκόσμιος κόμβος διαμετακόμισης και logistics.

Ερ: Πώς μπορούν να ωφεληθούν οι ελληνικές επιχειρήσεις και ιδιαίτερα οι ΜμΕ από τη δυναμική που αναπτύσσει το λιμάνι;

Απ: Ο επιχειρηματικός κόσμος του Πειραιά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι λειτουργεί, συλλειτουργεί αν θέλετε, με τη ναυτιλία. Εκ του γεγονότος αυτού, αντιλαμβάνεται γρήγορα τις αλλαγές στο επιχειρησιακό πεδίο, όπως συμβαίνει με τη ναυτιλία των Ελλήνων, και αντίστοιχα αντιδρά. Τούτου δοθέντος, οι επιχειρηματίες είναι ευέλικτοι και ευπροσάρμοστοι στα νέα δεδομένα, γεγονός που αποδεικνύεται και από τον μεγάλο αριθμό των επιχειρήσεων που έχουν επιβιώσει μέχρι τώρα, διερχόμενες από την υπερδεκαετή οικονομική κρίση, τα κύματα της πανδημίας και τώρα ένα ενεργειακό πόλεμο. Το επιχειρείν στο πρώτο λιμάνι της χώρας άντεξε και αντέχει στους ισχυρούς κλυδωνισμούς. Και το αποδεικνύουν τα στοιχεία του ισοζυγίου που εμφανίζει το ΓΕΜΗ. Οι επιχειρήσεις θα μπορούσαμε να πούμε ότι έδειξαν μια αντοχή και ανάπτυξη ακολουθώντας μια «παράλληλη διαδρομή» ανάπτυξης με το λιμάνι. Η σχέση και οι συσχετισμοί σαφείς. Οι ελληνικές επιχειρήσεις, και ιδίως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), έχουν σημαντικές ευκαιρίες ωφέλειας από τη δυναμική ανάπτυξη του λιμανιού του Πειραιά, αρκεί να κινηθούν στρατηγικά και να αξιοποιήσουν τις υποστηρικτικές υποδομές, τις διεθνείς διασυνδέσεις και τις εφοδιαστικές ευκολίες που προσφέρει. Η ανάπτυξη του λιμένα Πειραιά δημιουργεί νέο οικοσύστημα. Και αυτό πρέπει να αξιοποιηθεί. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το λιμάνι του Πειραιά δεν είναι απλώς ένας κόμβος μεταφορών αλλά ένας πολλαπλασιαστής ευκαιριών για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις της Ελλάδας.

Ερ: Πώς βλέπετε την επόμενη δεκαετία για τα logistics στην Ελλάδα και ποια θα είναι η θέση του Πειραιά σε αυτό το οικοσύστημα;

Απ: Η επόμενη δεκαετία για τα logistics στην Ελλάδα διαγράφεται ως κρίσιμη περίοδος μετάβασης, εξέλιξης και εδραίωσης της χώρας ως περιφερειακού κόμβου εφοδιαστικής στην Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μεσόγειο. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Πειραιάς θα συνεχίσει να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο, αλλά η εξέλιξή του θα εξαρτηθεί από το πώς η Ελλάδα θα χτίσει γύρω του ένα ολοκληρωμένο, ψηφιοποιημένο και ανταγωνιστικό οικοσύστημα logistics. Ο Πειραιάς είναι ήδη ένας από τους σημαντικότερους κόμβους logistics στη Μεσόγειο. Στην επόμενη δεκαετία, η θέση του θα εξαρτηθεί από τις σιδηροδρομικές καλύψεις, τα logisticsparks αλλά και την κατάσταση του οδικού δικτύου. Και για αυτό το Ε.Β.Ε.Π. έχει καταθέσει εγκαίρως τεκμηριωμένες προτάσεις για παρεμβάσεις οι οποίες θα πρέπει να υλοποιηθούν άμεσα και χωρίς άλλες χρονοτριβές γραφειοκρατικού και μη χαρακτήρα. Ο Πειραιάς έχει τα εχέγγυα να είναι ο "πνεύμονας" της εφοδιαστικής στην περιοχή αρκεί να υλοποιηθούν παρεμβάσεις για έργα υποδομών γιατί σε διαφορετική περίπτωση ο ανταγωνισμός από άλλα λιμάνια θα είναι αμείλικτος. Όραμά μας είναι μέσα στη δεκαετία 2025–2035 να καθιερωθεί η Ελλάδα και ειδικά ο Πειραιάς ως στρατηγικό logisticshub της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.