Βρισκόμαστε σε μια εποχή που η ναυτιλία, ο διαχρονικός πυλώνας της ελληνικής οικονομίας, εισέρχεται δυναμικά στη νέα εποχή της τεχνολογικής και επιχειρηματικής καινοτομίας.

Η Ελλάδα, με παράδοση αιώνων στη θάλασσα, καλείται σήμερα να πρωταγωνιστήσει όχι μόνο ως ναυτιλιακή υπερδύναμη, αλλά και ως κόμβος καινοτομίας. Ένας κόμβος, όπου η τεχνολογία, η νεανική επιχειρηματικότητα και η πράσινη μετάβαση συναντούν το παρελθόν, επαναπροσδιορίζοντας το μέλλον της ναυτιλιακής βιομηχανίας.

Η ναυτιλία αποτελεί διαχρονικά έναν από τους ισχυρότερους και πιο στρατηγικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας. Με στόλο που κατατάσσεται ανάμεσα στους μεγαλύτερους διεθνώς, η Ελλάδα έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στις παγκόσμιες θαλάσσιες μεταφορές. Σήμερα, εν μέσω τεχνολογικής επανάστασης και πιεστικών περιβαλλοντικών προκλήσεων, η ελληνική ναυτιλία καλείται, όχι μόνο να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία της, αλλά και να επανεφεύρει τον εαυτό της. Η μετάβαση αυτή προϋποθέτει την υιοθέτηση και προώθηση της τεχνολογικής και επιχειρηματικής καινοτομίας. Το ερώτημα είναι: μπορεί η Ελλάδα να εξελιχθεί σε κόμβο αυτής της καινοτομίας; Η απάντηση είναι ναι — και υπάρχουν ισχυροί λόγοι για αυτό.

Η Ελλάδα διαθέτει μία από τις πιο μακροχρόνιες ναυτικές παραδόσεις παγκοσμίως. Με περίπου 21% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου (βάσει χωρητικότητας) και ηγετική θέση σε διεθνή φόρα, η  ναυτιλία των Ελλήνων έχει αποδείξει την ικανότητά της να προσαρμόζεται στις συνθήκες και να καινοτομεί. Αυτή η ιστορική γνώση και εμπειρία αποτελούν μια άϋλη, αλλά πολύτιμη υποδομή, ικανή να στηρίξει τον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό της ναυτιλίας.

Η χώρα διαθέτει ένα ισχυρό δυναμικό νέων επιστημόνων, μηχανικών, πληροφορικών και οικονομολόγων, πολλοί από τους οποίους επιδεικνύουν καινοτόμο σκέψη και εξωστρέφεια. Οι ναυτικές σχολές, τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά ιδρύματα της Ελλάδας έχουν αρχίσει να συνεργάζονται στενότερα με την αγορά, ενισχύοντας το οικοσύστημα της καινοτομίας. Παράλληλα, πολλές ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις με ναυτιλιακό προσανατολισμό (π.χ. METIS, Harbor Lab) αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη, τα big data και το Internet of Things για να προσφέρουν λύσεις σε πλοιοκτήτες και ναυλωτές.

Οι διεθνείς και ευρωπαϊκοί περιβαλλοντικοί κανονισμοί (IMO 2030/2050, European Green Deal) επιβάλλουν σταδιακή απανθρακοποίηση της ναυτιλίας. Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων καθαρής ενέργειας, όπως καύσιμα μηδενικών εκπομπών (υδρογόνο, αμμωνία), συστήματα καθαρισμού καυσαερίων (scrubbers), και τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας είναι κομβικής σημασίας. Η Ελλάδα μπορεί να παίξει ηγετικό ρόλο στην προώθηση αυτών των τεχνολογιών, είτε ως καταναλωτής είτε ως παραγωγός καινοτομίας.

Η ναυτιλιακή επιχειρηματικότητα στον Πειραιά μεταβαίνει σταδιακά στην ψηφιακή εποχή. Με τη σωστή στρατηγική και υποστήριξη, ο Πειραιάς μπορεί να εξελιχθεί σε παγκόσμιο κέντρο ναυτιλιακής καινοτομίας. Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς έχει καταθέσει την δική του πρόταση, η υλοποίηση της οποίας θα ενεργοποιήσει τα cluster που δημιουργεί η επιχειρηματικότητα, η οποία περιβάλλει τον Πειραιά ως ναυτιλιακό κέντρο, με παγκόσμια εμβέλεια, αλλά και ως εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο, όπου λειτουργούν παράλληλα cluster, που δημιουργούν θετική τάση στο επιχειρείν, άρα και στην οικονομία γενικότερα. Ο Πειραιάς μπορεί να προσελκύσει ερευνητικά κέντρα, επενδύσεις, και τεχνολογικές συνεργασίες. 

Υπενθυμίζω και επισημαίνω παράλληλα, ότι η ναυτιλιακή επιχειρηματικότητα στον Πειραιά μεταβαίνει σταδιακά στην ψηφιακή εποχή. Η διαδικασία αυτή δεν είναι αυτόματη, ούτε εύκολη. Όμως, με τη σωστή στρατηγική, κρατική υποστήριξη, συνεργασία με πανεπιστήμια και επιχειρήσεις τεχνολογίας, τότε και μόνο τότε ο Πειραιάς μπορεί να εξελιχθεί σε παγκόσμιο κέντρο ναυτιλιακής καινοτομίας.

Ο συνδυασμός της μακράς ναυτικής παράδοσης με τις δυνατότητες της τεχνολογίας είναι το «κλειδί» για ένα βιώσιμο και ανταγωνιστικό μέλλον.

Η Ελλάδα διαθέτει όλα τα βασικά εφόδια για να καταστεί κόμβος τεχνολογικής και επιχειρηματικής καινοτομίας στη ναυτιλία: ισχυρή ναυτιλιακή βάση, ανθρώπινο δυναμικό, στρατηγική θέση, αναδυόμενο οικοσύστημα startups και πρόσβαση σε διεθνή δίκτυα.

Το στοίχημα της καινοτομίας δεν είναι απλώς μια επιλογή, είναι αναγκαιότητα για τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού ναυτιλιακού τομέα στο μέλλον.

Η μετατροπή της πρόκλησης σε ευκαιρία είναι στο χέρι όλων μας, πολιτείας, επιχειρήσεων, ερευνητών και της νέας γενιάς. Που σας βλέπω απέναντί μου…