Ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος «Ελλάδα Ισχυρή Ανάπτυξη», δεν είναι απλώς μια νομοθετική πρωτοβουλία, αλλά μια στρατηγική επανεκκίνησης για την ελληνική παραγωγή με όραμα τη βιώσιμη, καινοτόμο και περιφερειακά ισόρροπη ανάπτυξη. Σε μια εποχή πολλαπλών κρίσεων από την κλιματική έως την ενεργειακή και τη γεωπολιτική είναι προφανές ότι ο νόμος αυτός προσφέρει ένα νέο εργαλείο προόδου για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Είναι προφανές ότι, η Ελλάδα χρειάζεται ένα νέο, πιο παραγωγικό και πιο ανθεκτικό πρότυπο ανάπτυξης. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη μας ότι ο Αναπτυξιακός Νόμος 4887/2022 δεν είναι τέλειος, βλέπουμε το νέο πλαίσιο να κάνει ένα αποφασιστικό βήμα μπροστά προς τη λύση στο πρόβλημα της διεύρυνσης του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου. Τα επενδυτικά καθεστώτα συνολικού ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025-2026, δίνουν προτεραιότητα στη μεταποίηση, τις επενδύσεις, την κοινωνική επιχειρηματικότητα, την εξωστρέφεια και στις οικονομικά ασθενέστερες περιοχές της χώρας.

Με την εφαρμογή του νέου νόμου, αναμένεται ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, προώθηση της καινοτομίας και βελτίωση της κοινωνικής συνοχής. Ωστόσο κρίνεται απαραίτητο να συνεχιστεί η παρακολούθηση και αξιολόγηση της εφαρμογής του, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητά του και να γίνουν οι απαραίτητες προσαρμογές για την επίτευξη των στόχων του. Το στοίχημα είναι η σωστή και διαφανής εφαρμογή του. Ένα στοίχημα που αξίζει και μπορούμε να κερδίσουμε με την αύξηση της παραγωγικότητας, την ενίσχυση της απασχόλησης και της ανταγωνιστικότητας. Η διεύρυνση του εξαγωγικού προσανατολισμού, που παραμένει μεταξύ των κύριων στόχων, αποτελούν τις ισχυρές παραμέτρους για επιτάχυνση της κίνησης μιας οικονομίας η κυκλικότητα της οποίας είναι δεδομένη.

Μία δεύτερη και ίσως προσεκτικότερη ανάγνωση του νέου πλαισίου αποκαλύπτει μια σοβαρή πτυχή της κοινωνικής πολιτικής που σχετίζεται με την απασχόληση και η οποία  απαιτεί παραγωγική βάση. Είναι γνωστό ότι το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς εγκαίρως είχε τοποθετηθεί υπέρ της ανάπτυξης ενός πλαισίου που θα «χαλυβδώσει» την παραγωγική βάση που επί της ουσίας είναι ο βασικός κρίκος της αλυσίδας της οικονομικής ανάπτυξης, σημειώνοντας μάλιστα την αναγκαιότητα ενίσχυσης της καινοτομίας στη ναυπηγική βιομηχανία. Ο νέος νόμος δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην υποστήριξη επιχειρήσεων που επενδύουν σε τεχνολογίες αιχμής και σε λύσεις πράσινης και ψηφιακής μετάβασης. Αυτή η στροφή είναι ουσιώδης για να καταστεί η ελληνική οικονομία ανταγωνιστική σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον που αλλάζει ραγδαία.

Ο νέος νόμος προβλέπει όχι μόνο φοροαπαλλαγές, αλλά και άμεσες επιχορηγήσεις, καθώς και συμμετοχές κεφαλαίων με μόχλευση ιδιωτικών και ευρωπαϊκών πόρων από το Development Law Financial Instrument Guarantee Fund ή από άλλο χρηματοδοτικό εργαλείο της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Έτσι, προσελκύονται στρατηγικές επενδύσεις που μπορούν να αλλάξουν το παραγωγικό προφίλ της χώρας. Για πρώτη φορά προβλέπεται μια απλοποίηση διαδικασιών με την αξιολόγηση και την ένταξη των επενδυτικών σχεδίων να ολοκληρώνεται εντός 90 ημερών από την υποβολή της αίτησης, με στόχο το περιορισμό της γραφειοκρατίας και διευκόλυνσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Για τη δημιουργία όμως ενός πραγματικά φιλοεπενδυτικού περιβάλλοντος, δυνάμενου να προσελκύσει ακόμα περισσότερες παραγωγικές επενδύσεις, αναγκαίες για τη μείωση του επενδυτικού κενού, αναμένει κανείς την αντιμετώπιση δομικών αδυναμιών του υφιστάμενου πλαισίου, και ειδικότερα, την ριζική αναθεώρηση των βασικών αρχών που το διέπουν.

Στο υπόμνημα που υπέβαλε το Ε.Β.Ε.Π. στη δημόσια διαβούλευση και την Επιτροπή της Βουλής επισημαίνει πως η προβλεπόμενη αύξηση του συνολικού χρόνου ολοκλήρωσης των έργων εκτιμάται ότι ενδεχομένως να λειτουργήσει αποτρεπτικά για κάποιες επιχειρήσεις. Άλλωστε στο σημερινό περιβάλλον, είναι καίριας σημασίας ο περιορισμός των καθυστερήσεων, καθώς προκαλούν αναγκαστικές, επιβαρυντικές μεταβολές στις επενδυτικές προτεραιότητες. Η αξιοποίηση της πολύτιμης εμπειρίας από το ΤΑΑ μπορεί να επιταχύνει τις διαδικασίες και να μειώσει τις επιβαρύνσεις τόσο των δημόσιων υπηρεσιών όσο και των επιχειρήσεων. Η αύξηση της παραγωγικότητας μπορεί να επιτευχθεί με έμφαση στην ενίσχυση των επενδύσεων σε σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό και εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, χωρίς να αποσυνδέσει τα κριτήρια υπαγωγής από την υποχρεωτική δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Ενδιαφέρον έχει επίσης το γεγονός ότι καταργείται η μορφή της άμεσης αξιολόγησης κατά σειρά προτεραιότητας «first in - first out» και πλέον υφίσταται ως μοναδική μορφή αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων η συγκριτική αξιολόγηση. Μέσα από αυτές τις ρυθμίσεις το υπουργείο Ανάπτυξης επιδιώκει να περιορίσει την κατασπατάληση χρημάτων που χαρακτήρισε τους αναπτυξιακούς νόμους έως τώρα, καθώς σε ουκ ολίγες περιπτώσεις χορηγήθηκαν επιδοτήσεις για επενδύσεις «φαντάσματα», και ταυτόχρονα να αποτρέψει το φαινόμενο των επαναλαμβανόμενων παρατάσεων στις διαδικασίες που διέπουν την υποβολή, αξιολόγηση, έγκριση και υπαγωγή των επενδυτικών σχεδίων. Οι εγκρίσεις των επενδυτικών σχεδίων, ανεξαρτήτως μεγέθους, θα πραγματοποιούνται μέσω ενός πλήρως ψηφιοποιημένου συστήματος αξιολόγησης, ενώ ο Νόμος περιλαμβάνει και ρήτρα υλοποίησης.

Στα 12 συνολικά καθεστώτα ενίσχυσης, από τις τεχνολογίες αιχμής μέχρι την αγροδιατροφή και τον τουρισμό, τα οποία μπορούν να ενεργοποιούνται ανεξάρτητα, με βάση τις ανάγκες της οικονομίας και τις περιφερειακές επενδυτικές προτεραιότητες περιλαμβάνονται η εφοδιαστική και οι αλυσίδες αξίας. Ο στόχος είναι η ενίσχυση επενδύσεων σε υποδομές και τεχνολογίες logistics, σε μια εποχή όπου η ευστάθεια και η αποδοτικότητα των εφοδιαστικών αλυσίδων είναι ζωτικής σημασίας τόσο για την εγχώρια παραγωγή όσο και για τις εξαγωγές. Η Ελλάδα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, εξελίσσεται σε διαμετακομιστικό κόμβο της ΝΑ Ευρώπης και της Μεσογείου. Η ενίσχυση της εφοδιαστικής αλυσίδας συμβάλλει στη μείωση του κόστους μεταφοράς και αποθήκευσης για τις επιχειρήσεις, στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών εξαγωγών, στη δημιουργία θέσεων εργασίας σε έναν διαρκώς αναπτυσσόμενο κλάδο και φυσικά στην αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων σε logistics hubs και υποδομές.

Το Ε.Β.Ε.Π. αισθάνεται δικαιωμένο από το περιεχόμενο του νέου Αναπτυξιακού νόμου, αφού καλύπτει αν όχι όλα, τα περισσότερα ζητούμενα ενίσχυσης των επιχειρήσεων μελών του. Σε θέματα μείζονος σημασίας όπως η βιομηχανική παραγωγή, η μεταποίηση, οι εξαγωγές και η εφοδιαστική αλυσίδα βλέπουμε κίνητρα που έχουμε υποστηρίξει και προτείνει για βελτιώσεις κρίσιμων παραμέτρων. Ο ρόλος της ελληνικής βιομηχανίας και μεταποίησης δημιουργεί ένα βασικό και σταθερό πυλώνα για τη δημιουργία νέων, ανταγωνιστικών προϊόντων και την ενίσχυση της εξωστρέφειας της ελληνικής παραγωγής. Η κινητικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας με την αποδοτικότητα των logistics επιδρούν καθοριστικά στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων διαμορφώνοντας τα κόστη διαμετακόμισης στο εσωτερικό και εξωτερικό, άρα και του προσδιορισμού του τελικού κόστους του προϊόντος. Παρά την ενίσχυση των εξαγωγών και της βιομηχανίας τα τελευταία χρόνια, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε πως το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο παραμένει υψηλό και αποτελεί «εθνικό πρόβλημα», που μπορεί να λυθεί μόνο με τη ανάπτυξη μιας ισχυρής παραγωγικής βάσης στην Ελλάδα.