Στον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο των δασμών οι επόμενοι μήνες είναι κρίσιμοι, αφού διατηρούν την αβεβαιότητα, την αναστάτωση στο εμπόριο και τις διακυμάνσεις στις αγορές. Οι χρηματιστηριακοί δείκτες δέχονται ισχυρές πιέσεις βυθίζοντας και αυξομειώνοντας τις μετοχές, το δολάριο υποχώρησε και παραμένει σε χαμηλά τριετίας απέναντι στο ευρώ, ο χρυσός συνεχίζει να σκαρφαλώνει σε νέα ιστορικά υψηλά, το πετρέλαιο υποχώρησε σε χαμηλά τετραετίας, τα ομόλογα έκαναν άλμα αποδόσεων εγείροντας ανησυχίες για το κόστος δανεισμού.

Οι δασμοί έχουν πάντα αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία, μειώνοντας τις επιλογές του παγκόσμιου ελεύθερου εμπορίου αξίας 33 τρις ευρώ κατά τουλάχιστον 3%. Η ανακατεύθυνση φορτίων, η αλλαγή προμηθευτών, η αναζήτηση πρώτων υλών από άλλες χώρες και η εξεύρεση εναλλακτικών αγορών διαμορφώνει ένα νέο άγνωστο γεωοικονομικό χάρτη. Οι κεντρικές τράπεζες πιέζονται να αναλάβουν δράση με νομισματική πολιτική μείωσης των επιτοκίων όπως έκανε η ΕΚΤ για να προστατέψουν τις οικονομίες από πληθωρισμό και ύφεση. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες που εισάγουν και εξάγουν μεγάλο αριθμό προϊόντων από και προς τις ΗΠΑ φοβούνται για ισχυρό πλήγμα στα οικονομικά τους αποτελέσματα.

Ο διεθνής εμπορικός πόλεμος που εξελίσσεται μετά την επιβολή ένθεν κακείθεν δασμών «ρευστοποίησε εν μία νυκτί» τις παγκόσμιες σταθερές στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Στους οικονομικούς πολέμους δεν υπάρχουν κερδισμένοι. Το στοίχημα είναι να δούμε ποιες οικονομίες θα βγουν λιγότερο «λαβωμένες» από τις μάχες που θα εξελιχθούν προσεχώς σε ένα πεδίο όπου οι ισχυρότεροι θα συγκρουστούν ανελέητα και ποιες θα είναι για την ελληνική οικονομία οι «παράπλευρές απώλειες». 

Οι κρίσεις, λένε, γεννούν ευκαιρίες κάτι που συνήθως δεν βλέπουμε στις κρίσεις των δασμών που μάλλον σπρώχνουν τις ευκαιρίες στο λαθρεμπόριο και την παραοικονομία. Η κρίση των δασμών δύσκολα γεννά ευκαιρίες, αλλά ίσως η καλύτερη ευκαιρία για την χώρα είναι να «τρέξει» η κυβέρνηση με όσο το δυνατό ταχύτερους ρυθμούς τις αναγκαίες παρεμβάσεις για την θωράκιση της οικονομίας. Υπενθυμίζω ότι το ΕΒΕΠ εγκαίρως, και σε κάθε ευκαιρία, είχε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο «ρευστοποίησης» της παγκόσμιας οικονομίας μεταφράζοντας του οιωνούς που είχαν διαφανεί στον ορίζοντα.

Το γεγονός πως η Κομισιόν ανέλαβε τις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ δεν πρέπει να μας καθησυχάζει. Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων βρίσκεται η ευρωπαϊκή προσφορά για «μηδενικούς δασμούς» στις εισαγωγές αμερικανικών βιομηχανικών προϊόντων και αυτοκινήτων, καθώς και η αύξηση των εισαγωγών αμερικανικού LNG. Η ΕΕ και ΗΠΑ έχουν κάνει πολύ μικρή πρόοδο για τη γεφύρωση των διαφορών τους, ενώ υπάρχουν λίγα δεδομένα για τους στόχους των ΗΠΑ από τις διαπραγματεύσεις, καθώς μέλη της κυβέρνησης Τραμπ έδωσαν σήμα πως δεν θα αρθούν οι περισσότεροι αμερικανικοί δασμοί προς την ΕΕ.

Η ελληνική οικονομία στη δράση των δασμών μπορεί να βγάλει αντίδραση, ακόμα και εάν δεχθεί τις επιπτώσεις μπορεί να δείξει ανθεκτικότητα. Είναι όμως εσφαλμένο να επιχειρούμε να προσδιορίσουμε το αν και πόσο επηρεάζεται η οικονομία μας από τον εμπορικό πόλεμο, που αμφισβητεί πλέον ισοτιμίες, μετοχές, ομόλογα, εκτινάσσει πληθωρισμό και δανεισμό. Για να συμβεί αυτό που θέλουμε και μπορούμε, απαιτείται όλα όσα πρέπει να κάνει η ελληνική κυβέρνηση να γίνουν πράξη το συντομότερο, ώστε να επιβεβαιώσουμε στους οίκους αξιολόγησης και το ΔΝΤ, πως πράγματι οι επιπτώσεις των δασμών είναι ένας διαχειρίσιμος κίνδυνος για τη σταθερά ανοδική ελληνική οικονομία.