Η ναυτιλία, πρωτίστως, και δευτερευόντως ο τουρισμός είναι εκ των βασικών πυλώνων, που υποστηρίζουν την οικονομία της χώρας, έχοντας κερδίσει τα πρωτεία στην εξωστρέφεια. Τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, για το διάστημα Ιανουαρίου – Ιουλίου, εμφανίζουν άνοδο της τουριστικής κίνησης κατά 11,2%  ενώ, αντίστοιχα, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις κατέγραψαν άνοδο, κατά 5,6%, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023 και διαμορφώθηκαν στα 10,9 δις. ευρώ.

Το νέο χωροταξικό σχέδιο στον τουρισμό, που σχεδιάζει η κυβέρνηση και θα αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της βιωσιμότητας των τουριστικών προορισμών, μας βρίσκει σύμφωνους, αφού δεν μπορεί η μέση δαπάνη, ανά επιβάτη, στην Ελλάδα να είναι 100 ευρώ και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου 400 ευρώ. Ουσιαστικά, η αρμόδια Υπουργός θα προχωρήσει σε ριζική αναμόρφωση, ως προς τη κατεύθυνση της διαχείρισης των προορισμών, προς αποφυγή των παρενεργειών του υπερτουρισμού.

Και έρχομαι στον θαλάσσιο τουρισμό και ειδικότερα, στον τομέα της κρουαζιέρας. Το τέλος, που ανακοινώθηκε, ότι θα επιβληθεί, ανά επιβάτη, στους δημοφιλείς προορισμούς, θα φέρει αποτέλεσμα, μόνο αν τα ποσά, που θα συγκεντρωθούν, οδηγηθούν στην βελτίωση των λιμενικών υποδομών. Μην ξεχνάμε, ότι η «τελευταία εικόνα» είναι εκείνη, που «παίρνει μαζί του» ένας τουρίστας, είτε κινούμενος με πλοία της ακτοπλοΐας, είτε με κρουαζιερόπλοια. Η ορθή διαχείριση, λοιπόν, αυτών των κονδυλίων είναι προφανές, ότι θα συμβάλουν στην βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη.

Όπως αποδεικνύεται, η αγορά της κρουαζιέρας στη χώρα μας αποτελεί σημαντική παράμετρο ανάπτυξης, τόσο για τις τοπικές κοινωνίες, όσο και για την εθνική οικονομία. Μόνο πέρσι, με βάση τα στοιχεία, διακινήθηκαν 1,5 εκατ. επιβάτες κρουαζιερόπλοιων στον Πειραιά. Σε συνδυασμό με την περαιτέρω αύξηση του «homeporting», αλλά και την εξέλιξη των υποδομών, με πολλά εξαιρετικά  «boutique» ξενοδοχεία στη πόλη του Πειραιά, μπορεί να δώσει ακόμη μεγαλύτερες προοπτικές για «εισαγόμενη κατανάλωση» στην τοπική αγορά. 

Προς αυτή τη κατεύθυνση, θετική είναι η αποτίμηση για τη φετινή θερινή περίοδο, με το λιμάνι του Πειραιά να έχει ξεπεράσει, μέχρι τον Σεπτέμβριο, τις 1.032 προγραμματισμένες προσεγγίσεις. Ας ελπίσουμε, αντίστοιχα, να είναι και τα έσοδα, με βάση τα στοιχεία αφίξεων των κρουαζιερόπλοιων στα ελληνικά λιμάνια. Σύμφωνα, μάλιστα, με τις εκτιμήσεις για ετήσια αύξηση, γύρω στο 10% στις αφίξεις και γύρω στο 15% στον αριθμό των επιβατών, αναμένονται μετρήσιμα έσοδα από την ΤτΕ, άνω των 800 εκατ. ευρώ.  Σημειωτέον, πως τα συνολικά έσοδα της κρουαζιέρας, στην Ευρωπαϊκή αγορά, ανέρχονται ετησίως σε 60 δις ευρώ, με την Ιταλία να εισπράττει τα 16 δις ευρώ, άρα η χώρα μας, με το χάρισμα της «πολυνησίας» που διαθέτει, έχει πολλά περιθώρια και οφείλει να διεκδικήσει μεγαλύτερο «μερίδιο της πίτας». Θεωρώ πως την αντίστοιχη προστιθέμενη αξία, που δίνει η κρουαζιέρα στο τουριστικό προϊόν, πρέπει να την δώσει και σε έσοδα στην ελληνική οικονομία και τη τοπική κοινωνία. Αλλά ο Πειραιάς δεν διεκδικεί μόνο τους επιβάτες των κρουαζιερόπλοιων, αλλά και εκείνους τους τουρίστες που διακινούνται με τον στόλο της ακτοπλοΐας. Στόχος είναι η σχηματοποίηση μίας ευέλικτης εξωστρεφούς πολιτικής, η υλοποίηση της οποίας θα αποφέρει περισσότερα έσοδα στις πειραϊκές εμπορικές επιχειρήσεις. Είναι ένα θέμα, που πρέπει να μας απασχολήσει, καθώς η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη θα πρέπει να συμβαδίσει με την αντίστοιχη βιώσιμη ανάπτυξη των εμπορικών, και όχι μόνο, πειραϊκών επιχειρήσεων. 

Στο σημείο αυτό και με γνώμονα  πάντα την ανάπτυξη του Πειραϊκού εμπορίου έρχομαι στο θέμα των ναυπηγοεπισκευών. Η ανάπτυξη των συγκεκριμένων δραστηριοτήτων είναι προφανές, ότι θα συμπαρασύρει στην ανάπτυξη το σύνολο των επιχειρήσεων, που δραστηριοποιούνται γύρω από αυτόν τον τομέα, ο οποίος εσχάτως αναζωογονήθηκε.    

Οι ελληνικές ναυπηγικές μονάδες διεκδικούν από τις εταιρείες κρουαζιέρας 2.000 ημέρες drydock, με επισκευές, συντηρήσεις και πιστοποιήσεις. 

 

Σύμφωνα με τα στοιχεία του τρέχοντος έτους, έχουν προγραμματιστεί να γίνουν εργασίες drydock, που αγγίζουν χρονολογικά τις 2.000 ημέρες. Πρόκειται για μια ετήσια διαδικασία των εταιρειών, που διαχειρίζονται στόλους κρουαζιερόπλοιων, ώστε να κάνουν επισκευές, μετασκευές, αλλά και αναμορφώσεις των εσωτερικών χώρων των κρουαζιερόπλοιων, με βάση τα νέα δεδομένα,  που έχουν αποτυπωθεί από τις απαιτήσεις του πελατειακού δυναμικού. Καθώς στην διετία 2024-25 έχουν προγραμματιστεί να γίνουν αρκετές παραδόσεις νεότευκτων κρουαζιερόπλοιων, οι εργασίες drydock έχουν και την μορφή απάντησης στον ανταγωνισμό, με τις νεότευκτες μονάδες, οι οποίες και έχουν ενσωματώσει την τελευταία λέξη της ναυπηγικής διακοσμητικής, με παροχές και υπηρεσίες στους χώρους ενδιαίτησης και ψυχαγωγίας, που ξεπερνούν τα αντίστοιχα όρια πολυτέλειας στη στεριά. Στις κορυφαίες χώρες, που είναι προγραμματισμένες εργασίες drydock είναι η Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία και Ιταλία, σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το ποσό που θα ξοδέψουν, με ορίζοντα τριετίας, οι εταιρίες της κρουαζιέρας για ανακατασκευές και ανανεώσεις εσωτερικών χώρων, υπολογίζεται κοντά στα 3 δις δολάρια. Ωστόσο, «απούσα» καταγράφεται η Ελλάδα από τις διαδικασίες drydocking, που εκτελεί ο παγκόσμιος στόλος της κρουαζιέρας, μονάδες του οποίου είναι πελάτες των Ιταλικών και Γαλλικών ναυπηγικών μονάδων. Να σημειωθεί, ότι μέσα σε ένα 24ωρο παραμονής ενός κρουαζιερόπλοιου για εργασίες drydocking απασχολούνται περισσότεροι από χίλιοι εργαζόμενοι, όλων των τομέων, που σχετίζονται με τις ναυπηγοεπισκευές και τις άλλες εργασίες, αλλά και δραστηριοποιείται μία πλειάδα άλλων εταιρειών, που είτε διακινούν, είτε παράγουν ανταλλακτικά και γενικά, υλικά για τον εφοδιασμό των πλοίων. 

Πρέπει ο Πειραιάς να μπει στον χάρτη της κρουαζιέρας, όχι μόνο σαν προορισμός, αλλά ως λιμάνι, που έχει να προσφέρει στον τομέα της κρουαζιέρας, σε μια σχέση win-win για την πόλη και το πειραϊκό επιχειρείν.