|
Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα όχι μόνο κινείται εκτός ευρωπαϊκού στόχου, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, αλλά και ανεβάζει ταχύτητα, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Αρχικά, τα στοιχεία για τον Ιούνιο, που δημοσίευσε η Eurostat για την Ελλάδα έδειξαν πως ο πληθωρισμός «ανέβηκε» στο 3,6%, ακόμα υψηλότερα από το επίπεδο του Μαΐου, όταν είχε διαμορφωθεί στο 3,3%, εμφανίζοντας τη χώρα μας με την πέμπτη υψηλότερη αύξηση των τιμών, μετά από την Εσθονία, την Κροατία, τη Σλοβακία και τη Λετονία. Σύμφωνα επίσης με τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat, στην Ευρωζώνη ο δείκτης τιμών καταναλωτή διαμορφώθηκε στο 2% τον Ιούνιο από 1,9%, συνεχίζοντας να κινείται πολύ κοντά στο στόχο της ΕΚΤ. Όπως διαπιστώνεται από την αρχή του έτους οι «3 επιταχυντές» του τιμαρίθμου στη χώρα μας είναι οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, τα ενοίκια και μια σειρά τροφίμων. Ο δείκτης τροφίμων και ποτών σημείωσε αύξηση 2,8% σε σχέση με ένα χρόνο πριν, όταν κατά την αντίστοιχη σύγκριση είχε σημειώσει αύξηση 1,7%, ενώ στην Ευρωζώνη ο αντίστοιχος δείκτης επίσης αυξήθηκε κατά 2,9% σε σχέση με ένα χρόνο πριν.
Σημαντική είναι λοιπόν η αύξηση 2,8% που κατέγραψε ο πληθωρισμός στη χώρα μας τον έκτο μήνα του 2025 και επέστρεψε στα επίπεδα που ήταν πριν από ένα έτος και από 2,5% τον Μάιο, 2% τον Απρίλιο, 2,4% τον Μάρτιο, 2,5% τον Φεβρουάριο και 2,7% τον Ιανουάριο. Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ τον προηγούμενο μήνα συνεχίστηκε η ανοδική πορεία των τιμών στα ενοίκια, καθώς σε ετήσια βάση αυξήθηκαν κατά 11,4% από 10,9% τον Μάιο, 10,8% τον Απρίλιο, 10,5% το Μάρτιο και 9,9% τον Φεβρουάριο. Στον τομέα της ενέργειας, ο ηλεκτρισμός σημείωσε περαιτέρω αύξηση 23,1% και το φυσικό αέριο κατά 4,4%, ενώ συνεχίστηκε η πτωτική πορεία στα καύσιμα-λιπαντικά κατά 5,9%. Στο σκέλος των τροφίμων, πρωταγωνιστικό ρόλο για ακόμα ένα μήνα είχε η πτωτική πορεία των τιμών στο ελαιόλαδο με μείωση 32,9%. Αντίθετα σημαντική αύξηση 2,3% κατέγραψε ο κλάδος της διατροφής με ανατιμήσεις σε βασικές κατηγορίες τροφίμων. Τα μεγαλύτερα ποσοστά αύξησης είχαν καφές, κακάο, τσάι 10,8%, νωπά ψάρια 9,7%, φρούτα 8,1%, ζάχαρη, σοκολάτα, γλυκά, παγωτά 6,7% και κρέατα 6%. Στις υπηρεσίες, σε ετήσια βάση, οι τιμές των ξενοδοχείων αυξήθηκαν κατά 6,7% και τα πακέτα διακοπών κατά 7,2%. Σημειωτέον πως αντίστοιχη μηνιαία αύξηση +0,3% κατέγραψε και η Eurostat για την Ελλάδα από 3,3% σε 3,6%.
Αρχές Ιουνίου η ΕΚΤ αποφάσισε να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης βασιζόμενη στην επικαιροποιημένη αξιολόγησή για τις προοπτικές του πληθωρισμού και τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού που διαμορφώνεται επί του παρόντος στην Ευρωζώνη γύρω από τον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Σύμφωνα μάλιστα με το βασικό σενάριο των νέων προβολών των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος, ο γενικός πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,0% το 2025, 1,6% το 2026 και 2,0% το 2027. Οι προς τα κάτω αναθεωρήσεις σε σύγκριση με προηγούμενες προβολές, κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες για το 2025 και το 2026, αντανακλούν κυρίως τις τάσεις για χαμηλότερες τιμές της ενέργειας και ισχυρότερο ευρώ. Ο πληθωρισμός χωρίς τις τιμές της ενέργειας και των ειδών διατροφής θα παραμείνει σε γενικές γραμμές αμετάβλητος και θα διαμορφωθεί σε 2,4% το 2025 και 1,9% το 2026 και το 2027. Επίσης αναμένεται αναθεώρηση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ της ΕΕ-27 που αντανακλά στις ασθενέστερες προοπτικές για το υπόλοιπο του έτους και εκτιμάται πως θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 0,9% το 2025, 1,1% το 2026 και 1,3% το 2027.
Η EKT επίσης αναφέρει πως προετοιµάζεται για περαιτέρω οικονοµική αναταραχή τα επόµενα χρόνια και έτσι δεσµεύτηκε να αντιδράσει µε το ίδιο σθένος όταν ο πληθωρισµός είναι πολύ υψηλός και όταν είναι πολύ χαµηλός. Οι συνεχιζόµενες διαρθρωτικές αλλαγές, όπως ο γεωπολιτικός και οικονοµικός κατακερµατισµός, η αυξανόµενη χρήση της τεχνητής νοηµοσύνης, οι δηµογραφικές αλλαγές και η απειλή για την περιβαλλοντική βιωσιµότητα υποδηλώνουν ότι οι συνθήκες που επηρεάζουν τον πληθωρισµό θα παραµείνουν αβέβαιες και δυνητικά πιο ευµετάβλητες, µε µεγαλύτερες αποκλίσεις από τον συµµετρικό στόχο του 2%. Το βασικό ζήτηµα που ανησυχούσε περισσότερο την ΕΚΤ το 2021 και κατά την προηγούµενη στρατηγική νοµισµατική πολιτική ήταν η εδραίωση του πολύ χαµηλού πληθωρισµού. Η αλλαγή αντιμετώπισης έρχεται τώρα ως απάντηση στην άνευ προηγουµένου αύξηση του πληθωρισµού το 2021-2022, που αιφνιδίασε την Ευρώπη και για τον λόγο αυτό η ΕΚΤ έχει τεθεί και πάλι σε επιφυλακή.
Αντίστοιχα η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι ο πληθωρισμός το 2025 στην Ελλάδα θα διαμορφωθεί περίπου 2,5%–2,6%, δηλαδή σε υψηλότερα επίπεδα συγκριτικά με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης του 2,0%. Το συμπέρασμα είναι πως το πρώτο εξάμηνο του 2025 χαρακτήριζεται από επιτάχυνση του πληθωρισμού στην Ελλάδα, με κορύφωση το δίμηνο Μαΐου και Ιουνίου παραμένοντας σε αρκετά υψηλότερα επίπεδα από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Ο δομικός πληθωρισμός υποδηλώνει πιέσεις που πηγάζουν από εσωτερικούς παράγοντες όπως υπηρεσίες, ενοίκια, ενέργεια και είναι σημαντικά αυξημένος κοντά στο 4%. Για το υπόλοιπο του 2025, αναμένεται σταδιακή υποχώρηση από το 2,8% στο 2,5%, αλλά σε επίπεδα μισής μονάδας πάνω από τον στόχο της ΕΚΤ. Το 2026 προοιωνίζεται περαιτέρω αποκλιμάκωση, ενώ το 2027 προβλέπεται πιθανή κλιμάκωση, λόγω των περιβαλλοντικών ενεργειακών τελών που δυστυχώς θα επιβαρύνουν και πάλι τον τελικό καταναλωτή.
Η ταχύτητα της αύξησης του πληθωρισμού σίγουρα προβληματίζει την αγορά και βλάπτει νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Το τι σημαίνει για τους καταναλωτές είναι γνωστό και μάλιστα με τις τιμές βασικών τροφίμων να βρίσκονται σε ανοδική πορεία, επηρεάζοντας σημαντικά το κόστος διαβίωσης. Το κύμα των αδικαιολόγητων αυξήσεων στην ενέργεια εντείνει το κόστος της στέγασης και των υπηρεσιών. Η πίεση αυτή είναι πιθανό να φέρει μάλιστα ένα σταθερό επίπεδο πληθωρισμού τους προσεχείς μήνες τουλάχιστον μέχρι να «ξεφουσκώσουν» οι τιμές της ενέργειας και να αποδώσουν οι παρεμβάσεις στο κόστος στέγασης. Το οικονομικό κλίμα στη χώρα μας τον φετινό Ιούνιο επιδεινώθηκε και μάλιστα με τη δεύτερη χαμηλότερη ετήσια επίδοση. Το μόνο θετικό στοιχείο του Ιουνίου είναι η μείωση κατά 1,4% του ΔΤΚ στην ομάδα μεταφορές λόγω της μείωσης στις τιμές καυσίμων και λιπαντικών. Συνολικά, όμως οι αυξήσεις σε όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες είναι αυτές που συμβάλλουν καθοριστικά στην αύξηση κατά 0,3% του συνολικού πληθωρισμού, είτε στο 2,8 % σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, είτε στο 3,6 % σύμφωνα με την Eurostat και έπεται συνέχεια.
|