Οι ευρωπαίοι μικρομεσαίοι μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στις προσπάθειες της Ευρώπης για εξοικονόμηση ενέργειας και στην υποστήριξη της μετάβασης προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αλλά για να το κάνουν αυτό, χρειάζονται επείγουσα δράση και βοήθεια από την ΕΕ. Το λιανικό και το χονδρικό εμπόριο επίσης παρέχει μια ουσιαστική υπηρεσία στους καταναλωτές και είναι επίσης σημαντικός χρήστης ενέργειας, διαχειριζόμενο μεγάλα δίκτυα καταστημάτων και αποθηκών σε όλη την Ευρώπη. Πολλές από τις εμπορικές εταιρείες έχουν αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και αναλαμβάνουν επίσης επείγουσα δράση για να συμβάλουν σε εθνικές πρωτοβουλίες εξοικονόμησης ενέργειας και να ωθήσουν τους καταναλωτές προς την εξοικονόμηση ενέργειας στο σπίτι. Ήδη συμβάλλουν ουσιαστικά στην αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και επενδύουν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με ηλιακά πάνελ, ανεμογεννήτριες και βιομάζα. Ωστόσο, όλες οι επιχειρήσεις είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στις τρέχουσες εκτοξευόμενες τιμές ενέργειας και ειδικά οι εμπορικές επιχειρήσεις προσπαθούν σκληρά για να μετριάσουν στους πελάτες τους τον αντίκτυπο της αύξησης των τιμών της ενέργειας και των εμπορευμάτων. Όμως ο κλάδος των τροφίμων λειτουργεί με πολύ χαμηλά καθαρά περιθώρια κέρδους και δεν μπορούν να απορροφήσουν αυτό το πρόσθετο κόστος για πολύ ακόμα. Οι εταιρείες του συγκεκριμένου κλάδου δεν μπορούν επίσης να επιβραδύνουν τις δραστηριότητές τους, να απενεργοποιήσουν τη θέρμανση και την ψύξη ή να διακόψουν τις λειτουργίες logistics, εάν θέλουν να συνεχίσουν να εξυπηρετούν τους πελάτες τους με ασφαλή, ποιοτικά προϊόντα. Σε αυτή την ενεργειακή κρίση και το κόστος ζωής, η ευρωπαϊκή επιχειρηματικότητα χρειάζεται:

• πρόσβαση χωρίς διακρίσεις σε βραχυπρόθεσμα συστήματα για την αποζημίωση όλων των εταιρειών – όχι μόνο των φορέων κοινής ωφέλειας – από τις επιπτώσεις του σπειροειδούς ενεργειακού κόστους.

• επενδυτική υποστήριξη σε εθνικά προγράμματα στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας να επικεντρωθεί στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στη διευκόλυνση της ευκολότερης πρόσβασης σε άδειες, όπως ορίζεται στη δέσμη του RePowerEU.

• επιδότηση που απευθύνεται σε καταναλωτές χαμηλού εισοδήματος, ώστε κανένας καταναλωτής να μην πρέπει να επιλέξει μεταξύ θέρμανσης και φαγητού.

• επανεξέταση, τουλάχιστον προσωρινά, των υφιστάμενων μηχανισμών καθορισμού των τιμών και αποσύνδεσης της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας από το φυσικό αέριο, και

• αντιμετώπιση εφοδιαστικής διατροφικής αλυσίδας ως τομέας προτεραιότητας σε τυχόν έκτακτα μέτρα για την τροφοδοσία της ενέργειας.

Καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις της Ευρώπης δεν μπορούν πλέον να περιμένουν. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να λάβουν επείγουσα δράση, όπως η Ελλάδα, για να διορθώσουν τις τρέχουσες ανισορροπίες στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, να μετριάσουν τις τρέχουσες τιμές ενέργειας και τον αντίκτυπό τους στους καταναλωτές, αλλά και να εξασφαλίσουν την βιωσιμότητα όλων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Σε γενικές γραμμές οι προτάσεις που έχουν υποβληθεί στη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Στρασβούργο στις 13 Σεπτεμβρίου, λίγο πριν τις ανακοινώσεις για την κατάσταση της Ένωσης στις 14 Σεπτεμβρίου περιέχουν τις ακόλουθες κύριες νέες πρωτοβουλίες:

«Έξυπνη εξοικονόμηση» ηλεκτρικής ενέργειας εν όψει της παγκόσμιας σπανιότητας ενέργειας για την ισοπέδωση της καμπύλης και την αποφυγή της αιχμής ζήτησης που δημιουργεί την ανάγκη χρήσης ακριβού αερίου ως οριακού καυσίμου. Η Επιτροπή θα προτείνει έναν υποχρεωτικό στόχο για τη μείωση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας σε ώρες αιχμής.

Ένα ανώτατο όριο στα έσοδα των εταιρειών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από πηγές χαμηλού κόστους, όπως οι ΑΠΕ και η πυρηνική ενέργεια, για να συμβιβάσει τις υψηλές τιμές της αγοράς με το χαμηλό κόστος και εκτρέπει τα «απροσδόκητα κέρδη» τα οποία δεν μπορούν να επανεπενδύσουν σε πρόσθετη δυναμικότητα. Για να επιστρέψουν μάλιστα στους καταναλωτές τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν αυτούς τους πόρους για να βοηθήσουν ευάλωτους καταναλωτές και εταιρείες.

«Συνεισφορά αλληλεγγύης» για την αντιμετώπιση των «απροσδόκητων κερδών» των εταιρειών ορυκτών καυσίμων για να βοηθήσει στην υπέρβαση της κρίσης, με τα προκύπτοντα έσοδα να πηγαίνουν στα κράτη μέλη για να βοηθήσουν ευάλωτα νοικοκυριά και εταιρείες και να επενδύσουν σε καθαρές εγχώριες πηγές ενέργειας.

Επικαιροποίηση του Προσωρινού Πλαισίου Κρατικών Ενισχύσεων για να επιτραπεί στα κράτη μέλη να παρέχουν ρευστότητα σε εταιρείες κοινής ωφέλειας να αντιμετωπίσουν την αστάθεια της διεθνούς αγοράς συμβάσεων μελλοντικής εκπλήρωσης ενέργειας, με στόχο τη μείωση της τιμής του φυσικού αερίου.

Ένα «πλαφόν» τιμής για το ρωσικό φυσικό αέριο παράλληλα με το ανώτατο όριο τιμής της G7 για το ρωσικό πετρέλαιο για να εξουδετερώσει το απόθεμα από τις κυρώσεις που έχει η Ρωσία μέσω των εσόδων από ορυκτά καύσιμα.

Η Ε.Ε. πρέπει να σταματήσει «να συμφωνεί ότι διαφωνεί» και να συνειδητοποιήσει ότι ήρθε η ύστατη ώρα να λάβει άμεσα γενναίες αποφάσεις ικανές να δημιουργήσουν ενεργειακή ασφάλεια τον φετινό χειμώνα, καθώς σε διαφορετική περίπτωση οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις θα είναι αδύνατο να υπολογιστούν. Η ανησυχία για τις επιπτώσεις του ασφυκτικού «ανοδικού σπιράλ» του ενεργειακού κόστους στην επιχειρηματικότητα είναι παραπάνω από έντονη, καθώς κάθε εταιρεία προσπαθεί να μάθει πόσο σύντομα θα μειωθούν οι λογαριασμοί ρεύματος και φυσικού αερίου για να μπορέσει να κοστολογήσει την παραγωγή, να καθορίσει την τιμή πώλησης, να γνωρίζει το κόστος αντικατάστασης και να μάθει εάν τελικά κερδίζει ή χάνει από τη λειτουργία της. Η ΕΕ θα πρέπει τέλος να αναλάβει «να πληρώσει τον λογαριασμό» της αναξιόπιστης συνεργασίας και ρωσικής εξάρτησης που η ίδια δημιούργησε, χωρίς να έχει σχεδιάσει ένα σοβαρό «ενεργειακό plan b».