Ο τομέας του λιανικού και του χονδρικού εμπορίου βρίσκεται εν μέσω κομβικών αλλαγών και οι επενδύσεις στον ψηφιακό και βιώσιμο μετασχηματισμό, αλλά και σε δεξιότητες είναι ζωτικής σημασίας. Για να γίνουν αυτές οι επενδύσεις, ο εμπορικός κλάδος χρειάζεταιμέτρα στήριξης. Με γνώμονα την εξελισσόμενη συμπεριφορά των καταναλωτών, την ανάγκη απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακος και τις νέες ψηφιακές τάσεις, οι επενδύσεις θα επιτρέψουν στον κλάδο να συμβαδίσει σε μια δυναμική, ανταγωνιστική, καινοτόμο και ολοένα πιο απαιτητική αγορά.

Ο διπλασιασμός του μεριδίου του ηλεκτρονικού εμπορίου από 15 σε 30% έως το 2030, αναμένεται να οδηγήσει το 90% της ανάπτυξης στο εμπόριο. Αυτό απαιτεί από τις επιχειρήσεις να επενδύσουν έως και 600 δις ευρώ για να μετασχηματιστούν ψηφιακά και βιώσιμα και να βρουν στελέχη, ώστε να βελτιωθούν οι δεξιότητες υποστήριξης και προώθησης αυτής της αλλαγής. Επίσης πρέπει να επικεντρωθούν στο μέλλον, παρά την απόσπαση της προσοχής των βραχυπρόθεσμων προτεραιοτήτων και την ανάγκη αντιμετώπισης της κρίσης, συμπεριλαμβανομένου του τι εκτυλίσσεται με τις τιμές της ενέργειας. Το μέγεθος της επένδυσης ίσως είναι μεγάλο, αλλά έχει και τεράστιες δυνατότητες. Για παράδειγμα, η επένδυση στη βιωσιμότητα μπορεί να βοηθήσει να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως και 90% έως το 2030. Μπορεί επίσης να βοηθήσει την ΕΕ να επιτύχει τους στόχους που έθεσε η ίδια στην Πράσινη Συμφωνία, την Ψηφιακή Δεκαετία και τις Ευρωπαϊκές Δεξιότητες.

Για να πραγματοποιήσουν οι εμπορικές επιχειρήσεις τον μετασχηματισμό, έχουν εντοπίσει πέντε έργα προτεραιότητας που θα έχουν υψηλό αντίκτυπο, αλλά χρειάζονται ειδική και γενική υποστήριξη από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Όλα τα έργα απαιτούν άμεση υποστήριξη για τη χρηματοδότηση της επένδυσης των επιχειρήσεων σε τοπικό επίπεδο, ιδιαίτερα στις ΜμΕ, ώστε να περιλαμβάνονται όλοι στον μετασχηματισμό. Χρειάζεται επίσης ένα υποστηρικτικό πλαίσιο πολιτικής σε αρμονία με τον τρόπο λειτουργίας του εμπορίου και τη σημασία του για άλλα οικοσυστήματα, που δίνει προτεραιότητα στην ενιαία αγορά και καθοδηγεί τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να διασφαλιστεί η ύπαρξη υποδομών για τον μετασχηματισμό.

Σύμφωνα με τη πρόσφατη μελέτη της Μckinsey οι βασικές ενέργειες στήριξης των εμπορικών επιχειρήσεων επικεντρώνονται σε πέντε επενδυτικά έργα προτεραιότητας για την επιτάχυνση της ψηφιοποίησης, τον εκσυγχρονισμό των καταστημάτων με νέο ρόλο στα κέντρα των πόλεων, τη βιωσιμότητα με τη προώθηση μηδενικού αποτυπώματος για «καθαρή» λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας και με τη κυκλικότητα για μείωση των απορριμμάτων και βεβαίως τη δημιουργία και ανάπτυξη δεξιοτήτων.Εάν επιτευχθούν αυτές οι πέντε προτεραιότητες, τίποτα δεν θα αποτελεί στο μέλλον οικονομικό κίνδυνο για το εμπόριο, τις θέσεις εργασίας που παρέχει και τη συμβολή του στις ευρωπαϊκές κοινότητες.

Οι έμποροι πρέπει να επιταχύνουν την ψηφιοποίηση επενδύοντας 2 με 3 φορές περισσότερο από τα τρέχοντα επίπεδά τους.Έως το 2030, ο εμπορικός κλάδος θα πρέπει να είναι έτοιμος για την αναμενόμενη ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, να προσφέρει απρόσκοπτη διαδικτυακή και εκτός σύνδεσης αλληλεπίδραση, χρησιμοποιώντας αυτοματισμό για αύξηση του ρυθμού και παραγωγικότητας με προηγμένα αναλυτικά στοιχεία, συμβάλλοντας στην αύξηση της διαφάνειας στις ψηφιακές πληρωμές.Έως και 230 δις ευρώ που ισοδυναμούν με 0,4% έως 0,6% των ετήσιων εσόδων πρέπει να δαπανηθούν για την αναβάθμιση συστημάτων πληροφορικής, την ενίσχυση της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, τη δημιουργία ή ανάπτυξη ψηφιακών καναλιών, την αύξηση της χρήσης τεχνολογίας στα καταστήματα και αυτοματοποίηση λειτουργιών με καλύτερη χρήση δεδομένων. Η απαιτούμενη στήριξη προϋποθέτει ένα πλαίσιο ανταγωνισμού και ψηφιακής νομοθεσίας που θα προάγει τις προσπάθειες σε όλα τα κανάλια, εργαλεία που μπορούν να επιτρέψουν στο εμπόριο να διαχειριστεί απειλές στο διαδίκτυο και μια πολιτική που επιτρέπει την καλύτερη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, ενθαρρύνοντας την εθελοντική ανταλλαγή δεδομένων και νέες τεχνολογικές λύσεις.

Ο εκσυγχρονισμός καταστημάτων και αποθηκών με νέο ρόλο στα κέντρα των πόλεων είναι απαραίτητος γιατί μέχρι το 2030, η στροφή στα ψηφιακά κανάλια θα απαιτήσει από τις εταιρείες να επαναχρησιμοποιήσουν σχεδόν 10 εκατ. τετραγωνικά μέτρα εμπορικής ακίνητης περιουσίας, περίπου 2% του συνόλου, προσαρμόζοντας τα καταστήματα στις απαιτήσεις των καταναλωτών για καλύτερη εξυπηρέτηση, αλλά και να αναπτύξουν δίκτυα αποθηκών που θα ανταποκρίνονται στη γρήγορη παράδοση του ηλεκτρονικού εμπορίου. Έως και 100 δις ευρώ πρέπει να επενδυθούν για τον επανασχεδιασμό καταστημάτων να αναλάβουν νέες λειτουργίες ώστε να καταστεί δυνατή περισσότερη χρήση τεχνολογίας στα καταστήματα και την επέκταση των δικτύων logistics. Η απαιτούμενη υποστήριξη επίσης απαιτεί ευέλικτα πλαίσια σχεδιασμού πόλεων και χωρών για τη διευκόλυνση των απαραίτητων αλλαγών και ένα φιλόδοξο πρόγραμμα με εκστρατεία επικοινωνίας για την αναζωογόνηση των πόλεων.

Οι επενδύσεις που θα μειώσουν τον αντίκτυπο της αστάθειας των τιμών της ενέργειας είναι και η προώθηση μηδενικού αποτυπώματος από τη δράση του εμπορίου. Η «καθαρή λειτουργία» καταστημάτων, αποθηκών και logistics, θα μειώσει τη συμβολή της αλυσίδας αξίας, που επί του παρόντος είναι στο 40% του συνόλου των θερμοκηπίων εκπομπών αερίων στην ΕΕ. Έως και 300 δις ευρώ πρέπει να επενδυθούν στην εγκατάσταση λύσεων ΑΠΕ, την υποδομή ηλεκτρικής φόρτισης για ιδία χρήση των εταιρειών και πελατών, καθώς και τη κατασκευή ενεργειακών αποθηκών. Ηαπαιτούμενη στήριξη πρέπει να είναι η αναβάθμιση των υποδομών και η δημιουργία κινήτρων για την ενθάρρυνση των εμπόρων να αλλάξουν την παροχή τους σε πράσινη ενέργεια με διευκόλυνση στη λήψη αδειών για εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών, στους εμπορικούς χώρους. Το πλαίσιο ανταγωνισμού πρέπει να παρέχει κοινή κατανόηση για συνεργασία σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού και ευρύτερη δράση για συμμετοχή των καταναλωτών.

Η κυκλικότητα μπορεί να μειώσει την ανάγκη για νέα υλικά, τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και να σταματήσει απώλεια βιοποικιλότητας, ενεργοποιώντας νέα επιχειρηματικά μοντέλα που επικεντρώνονται στην ενοικίαση, την επισκευή, την ανακαίνιση και μεταπώληση. Έως και 35 δις ευρώ πρέπει να επενδυθούν για την εγκατάσταση υποδομών για συλλογή, διαλογή και ανακύκλωση πλαστικών απορριμμάτων ή προϊόντων και επίτευξη υψηλότερων ποσοστών ανακύκλωσης και προγραμμάτων που βοηθούν τους προμηθευτές να χρησιμοποιούν περισσότερα ανακυκλωμένα ή βιολογικά πλαστικά και υλικά.Η απαιτούμενη στήριξη απαιτεί σαφείς ευθύνες σχετικά με το πού εμπίπτουν οι υποχρεώσεις στην αλυσίδα αξίας, το πλαίσιο ανταγωνισμού που προωθεί τη συνεργασία, κοινά εργαλεία και πρότυπα, κίνητρα για μείωση της σπατάλης τροφίμων και ευρύτερη δράση για τη προσέλκυση του ενδιαφέροντος των καταναλωτών.

Το εμπόριο ως μεγαλύτερος εργοδότης του ιδιωτικού τομέα στην Ευρώπη πρέπει να δημιουργήσει και να αναπτύξει δεξιότητες, με τις μεγάλες επιχειρήσεις να επενδύουν 30% περισσότερο από ό,τι κάνουν σήμερα, και τις ΜμΕ να διπλασιάζουν την επένδυσή τους στους ανθρώπους τους. Μέχρι το 2030, το εμπόριο θα πρέπει να εκπαιδεύει 10-13 εκατ. υπαλλήλους κάθε χρόνο, περίπου το μισό εργατικό δυναμικό του, με τις δεξιότητες που απαιτούνται για τη μεταμόρφωση, να προσλαμβάνουν 800.000 έως 1,5 εκατ. υπαλλήλους κάθε χρόνο, και να αλλάζουν τους ρόλους των εργαζομένων. Έως και 105 δις ευρώ πρέπει να επενδυθούν στην αναβάθμιση δεξιοτήτων των εργαζομένων σε διαδικτυακές πλατφόρμες μάθησης με την επέκταση των θέσεων μαθητείας. Η απαιτούμενη στήριξη απαιτεί συνεργασία για υλοποίηση του Συμφώνου Δεξιοτήτων, την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών επαγγελματικής κατάρτισης και κοινές επικοινωνιακές εκστρατείες για την ενθάρρυνση ενασχόλησης νέων στον εμπορικό τομέα, ως ελκυστικό προορισμό για επαγγελματική εξέλιξη.