Στην Ευρώπη τώρα, έστω και με καθυστέρηση, συνειδητοποίησαν ότι πρέπει να υπάρξει μια ενιαία αντίδραση για την αντιμετώπιση της πρωτοφανούς ενεργειακής κρίσης. Καθυστέρηση που αποδίδεται στα «χαλαρά» αντανακλαστικά των αρμοδίων οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αποτέλεσμα όλες οι ευρωπαϊκές χώρες να βρίσκονται αντιμέτωπες με έναν ανεξέλεγκτο ενεργειακό αλλά και πληθωριστικό Αρμαγεδδώνα. Η ελληνική κυβέρνηση είχε προειδοποιήσει τους ευρωπαίους εταίρους εδώ και τουλάχιστον τέσσερις μήνες, ότι θα πρέπει να υπάρξει μια ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. «Κάλιο αργά παρά ποτέ», όπως υποστήριξε και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης η πολιτική ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνειδητοποίησε ότι θα πρέπει να παρθούν ενιαία μέτρα για την στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Είναι πλέον εξόφθαλμα προφανές ότι η ενεργειακή κρίση που ταλανίζει τις χώρες μέλη της Ε.Ε. απαιτεί ευρωπαϊκή απάντηση. Το ενεργειακό έχει σοβαρή επίπτωση στο λιανικό και χονδρικό εμπόριο της ΕΕ-27 που με βάση τα στοιχεία περιλαμβάνει περίπου 5 εκατ. εταιρίες και είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης του ιδιωτικού τομέα της Ευρώπης, παρέχοντας 26 εκατ. θέσεις εργασίας απευθείας και πολλά εκατομμύρια ακόμη στις αλυσίδες εφοδιασμού του.

Το λιανικό και χονδρικό εμπόριο είναι σημαντικός χρήστης ενέργειας. Στις χώρες μέλη το σύνολο της λιανικής και χονδρικής θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει κατά προσέγγιση έως και 220-240 TW/h χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως, σε συμφωνία με τα οικοσυστήματα που συνήθως θεωρούνται ενεργοβόρα. Ως εκ τούτου, πρέπει να παρασχεθεί πρόσβαση χωρίς διακρίσεις ενισχύσεις και στο εμπόριο για να αντιμετωπίσει βραχυπρόθεσμα τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, να επενδύσει σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας και να αυξήσει την ενεργειακή απόδοση καταστημάτων και χώρων αποθήκευσης. Ο πληθωρισμός κόστους που προκαλείται από τις τιμές της ενέργειας και των εμπορευμάτων σε αυτήν την κρίση δημιουργεί ένα σπιράλ στον όγκο πωλήσεων και κύκλο εργασιών με αφενός αρνητικά και αφετέρου θετικά πρόσημα, που σημαίνουν περαιτέρω πίεση στα νοικοκυριά που ήδη βρίσκονται υπό συνθήκες σοβαρών πιέσεων του κόστους διαβίωσης τους.

Στο ενεργειακό πεδίο το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς έχει από καιρού κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου ότι είναι επιτακτική η ανάγκη για την λήψη έκτακτων αλλά και μόνιμων μέτρων προκειμένου να περιορισθούν οι επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης. Μάλιστα έχει καταθέσει την δική του τεκμηριωμένη πρόταση στο αρμόδιο κυβερνητικό επιτελείο για το «Net-metering» ή τη μέθοδο «3Α» με Αυτοπαραγωγή- Αποθήκευση-Αυτοκαταναλωση που δίνει σε μια επιχείρηση τη δυνατότητα να παράγει, με χρήση φωτοβολταϊκού συστήματος, την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνει, ενώ ταυτόχρονα παραμένει συνδεδεμένη στο δίκτυο, το οποίο χρησιμοποιεί ως «αποθήκη» ενέργειας. Έτσι, όταν η παραγωγή είναι μεγαλύτερη από την κατανάλωση, το πλεόνασμα «αποθηκεύεται» στο δίκτυο και χρησιμοποιείται όταν η παραγωγή δεν επαρκεί. Με τις τιμές των ενεργειακών προϊόντων να καλπάζουν αποτελεί μονόδρομο η στήριξη εκείνων των νοικοκυριών που βρίσκονται σε οικονομική δυσμένεια. Θα πρέπει όμως να ληφθούν και μόνιμα μέτρα με στόχο της συνέχιση της ανάπτυξης της ελληνικής Οικονομίας, την αύξηση των επενδύσεων και την δημιουργία νέων και καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας. Και φυσικά να συνεχισθούν απρόσκοπτα οι μεταρρυθμίσεις του κράτους.

Στο σημείο αυτό πρέπει να υπενθυμιστεί ότι το Ε.Β.Ε.Π. επίσης… έχει λάβει εγκαίρως θέση για την ανάπτυξη της «Γαλάζιας Οικονομίας» επισημαίνοντας παράλληλα την σημασία της ή άλλον για την επίδρασή της στην «κυκλική οικονομία». Ο χρόνος «τρέχει». Και «τρέχει» και για τον Πειραιά που στην παγκόσμια κατάταξη «φιγουράρει» πρώτη σε έκφραση ναυτιλιακής δύναμης αλλά όχι σαν λιμάνι όπως η Σιγκαπούρη που συγκεντρώνει ένα πλήθος υπηρεσιών. Γνωρίζουμε ότι η παραγωγή της παγκόσμιας οικονομίας των θαλασσών εκτιμάται σήμερα σε 1,3 τρις ευρώ, ποσό το οποίο θα μπορούσε να υπερδιπλασιαστεί μέχρι το 2030. Γνωρίζουμε επίσης ότι όλους τους τομείς της Γαλάζιας Οικονομίας , η καινοτομία είναι καθοριστικής σημασίας για την αξιοποίηση του αναπτυξιακού δυναμικού και τη δημιουργία απασχόλησης. Και ο Πειραιάς οφείλει να διεκδικήσει δυναμικότερα ένα μεγαλύτερο κομμάτι από τον «πλούτο» που παράγει η θάλασσα.

Είναι ώρα να αξιοποιηθεί το ενισχυμένο ενδιαφέρον της DG MARE για τις επενδυτικές ανάγκες και τα δυνητικά εργαλεία χρηματοδότησης έργων Γαλάζιας Ανάπτυξης. Το «Blue Lab» χρηματοδοτείται για 2 έτη από πόρους της Περιφέρειας Αττικής ύψους 1,8 εκ. ευρώ. Υπάρχουν τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το νέο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, που αποτελείται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤΕ), θα αυξήσουν τη συνεργασία τους για μια βιώσιμη γαλάζια οικονομία. Τα θεσμικά όργανα θα συνεργαστούν με τα κράτη μέλη για την κάλυψη των υφιστάμενων χρηματοδοτικών αναγκών για τη μείωση της ρύπανσης στις ευρωπαϊκές θάλασσες και τη στήριξη των επενδύσεων για γαλάζια καινοτομία και γαλάζια βιοοικονομία. Το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, ιδίως μέσω της πλατφόρμας του «BlueInvest» και του νέου ταμείου «BlueInvest Fund» θα στηρίξει τη μετάβαση προς πιο βιώσιμες αλυσίδες αξίας βασισμένες στους ωκεανούς, τις θάλασσες και τις παράκτιες δραστηριότητες. Πρόσφατα στην Βουλή «γράφτηκε» μια νέα σελίδα στο σημαντικό για την οικονομία «κεφάλαιο» της αναζωογόνησης του ναυπηγικού τομέα. Μετά την Σύρο και την επιτυχή επαναλειτουργία του ναυπηγείου από την ΟΝΕΧ, έρχεται και η ώρα της Ελευσίνας και ευελπιστούμε σύντομα να δούμε και την επιστροφή του Σκαραμαγκά στην ενεργό δράση.

Τίποτα δεν είναι ασύνδετο καθώς έχουμε παραδεχθεί ότι η οικονομία είναι κυκλική. Στις παράκτιες επιχειρηματικές δραστηριότητες εντάσσονται επίσης και τα παράκτια αιολικά πάρκα αλλά και τα πλωτά αιολικά πάρκα. Ίσως παράλληλα με τα όποια μέτρα ανακοινωθούν σε επίπεδο Ε.Ε. για την άμβλυνση των προβλημάτων που συνθέτουν το ενεργειακό που ταλανίζει την Ευρώπη η Ελλάδα θα πρέπει- οφείλει να προχωρήσει στις διαρθρωτικές και άλλες παρεμβάσεις που θα επιτρέψουν την ταχύτερη «διείσδυση» των ΑΠΕ, την ταχύτερη υλοποίηση σχεδίων ικανών όχι απλώς να αμβλύνουν το πρόβλημα για το εμπόριο και την βιομηχανία από το ενεργειακό κόστος αλλά και να δώσουν λύση στον οικογενειακό προϋπολογισμό. Είπαμε ότι η οικονομία είναι κυκλική. Και όσες παρεμβάσεις γίνουν στις ΑΠΕ τόσο η χρηματικές ροές θα αυξάνονται μέσα από επενδύσεις, νέες θέσεις εργασίας, μικρότερο κόστος ενέργειας με ότι θετικό μπορεί να συνεπάγεται για την ελληνική οικονομία.  

Η ελληνική οικονομία, όπως όλα δείχνουν, θα κινηθεί σε υψηλά επίπεδα τηρουμένων των αναλογιών με την ετήσια ανάπτυξη να εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το 5%, εφόσον φυσικά δεν κλιμακωθεί ο πόλεμος ανάμεσα στην Ουκρανία και την Ρωσία. Στο καλό σενάριο που όλοι ευχόμαστε, δηλαδή να τερματισθεί άμεσα ο πόλεμος η ανάπτυξη της ελληνικής Οικονομίας θα είναι ακόμη μεγαλύτερη. Στο άσχημο σενάριο όμως, δηλαδή στην περίπτωση που ενταθεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις δραματικές συνέπειες για όλη την Ευρώπη. Σε κάθε περίπτωση η Ευρώπη και φυσικά η χώρα μας πρέπει να προετοιμασθούν για όλα τα ενδεχόμενα σενάρια. 

Η χώρα μας πρέπει να διασφαλίσει την ενεργειακή της επάρκεια σε όσο το δυνατόν μικρότερο κόστος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ήδη τους τελευταίους δύο μήνες, δηλαδή τον Ιούλιο και τον Αύγουστο η ελληνική κυβέρνηση έχει δαπανήσει 3 δισ. ευρώ για να μειωθούν οι λογαριασμοί του ηλεκτρικού ρεύματος και όπως όλα δείχνουν θα συνεχίζει να ενισχύει όλους τους πολίτες. Το ύψος των ενισχύσεων θα εξαρτηθεί από το δημοσιονομικό περιθώριο που υπάρχει. Πολλοί είναι οι παράγοντες που ενδεχομένως θα επηρεάσουν το ύψος των παρεμβάσεων, αλλά τα τρία βασικά οικονομικά μεγέθη, που πρέπει να ληφθούν θετικά υπόψη της κυβέρνησης είναι το ύψος της ανάπτυξης το δεύτερο τριμήνου, η πορεία των φορολογικών εσόδων τον Αύγουστο και οι εισπράξεις από τον τουρισμό το φετινό καλοκαίρι. Σε κάθε περίπτωση όμως οι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται στοχευμένα και με σύνεση. Το ερώτημα βεβαίως που πρέπει να απαντηθεί είναι για πόσο θα αντέξει η ελληνική οικονομία να επιδοτεί με ίδια μέσα τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, χωρίς ουσιαστικές παρεμβάσεις της ΕΕ για την αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από την τιμή ηλεκτρικής ενέργειας, την κοινή προμήθεια φυσικού αερίου και την επιβολή πλαφόν στη χονδρική τιμή.

Οι προτάσεις του Ε.Β.Ε.Π. αναφορικά με τις άμεσες παροχές, που χρειάζεται να ανακοινωθούν από τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη στην ομιλία του στη ΔΕΘ, για να «ξεχειμωνιάσουν» νοικοκυριά και επιχειρήσεις, θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να περιλαμβάνουν την συνέχιση των επιδοτήσεων σε περίπτωση που συνεχιστούν οι υψηλές τιμές σε ρεύμα και φυσικό αέριο. Επίσης θα πρέπει να αυξηθεί το επίδομα θέρμανσης και να δοθεί μια ακόμη επιταγή ακρίβειας σε ευάλωτα νοικοκυριά. Τέλος θα πρέπει να ληφθούν και μόνιμα μέτρα με στόχο την συνέχιση της ανάπτυξης της ελληνικής Οικονομίας, όπως η αύξηση των συντάξεων και του κατώτατου μισθού, η κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και του τέλους επιτηδεύματος αλλά και η μείωση του εταιρικού φόρου από το 22% στο 20% και της προκαταβολής του φόρου νομικών προσώπων. Εν κατακλείδι οι προσωρινές επιδοτήσεις να μετατραπούν σε μόνιμες μειώσεις φόρων.