Η επιχειρηματικότητα ανησυχεί για τις εξελίξεις στο ενεργειακό και πληθωριστικό μέτωπο, με τη Κυβέρνηση να προχωρά στα νέα μέτρα, των εξαγγελιών του Πρωθυπουργού από το βήμα της 86ης ΔΕΘ για την επόμενη πενταετία, σύμφωνα με το σχέδιο «1+4». Οι εξαγγελίες αφορούν προεκλογικά στο 2023 και μετεκλογικά στην τετραετία μέχρι το 2027. Οι εξαγγελίες του Σεπτεμβρίου προσεγγίζουν τις ανάγκες της κοινωνίας και επιχειρηματικότητας και συνδέονται με τον δημοσιονομικό χώρο που εκτιμάται πως θα δημιουργήσουν τα δημόσια έσοδα, οι επιδόσεις του τουρισμού και οι επενδύσεις εντός του 2022. Τα αρμόδια οικονομικά επιτελεία από τις αρχές Σεπτεμβρίου και πριν την έκθεση της Θεσσαλονίκης, μέτρησαν τις δυνατότητες, ιεράρχησαν τις προτεραιότητες και κοστολόγησαν με σαφήνεια το ιδανικό μίγμα μέτρων στήριξης που αντέχει η οικονομία και έχει ανάγκη η ελληνική κοινωνία. Αρχικά, αναμένεται να ξεκινήσουν την επόμενη φάση υλοποίησης των εκκρεμών εξαγγελιών της κεντρικής προεκλογικής δέσμευσης της Κυβέρνησης με βασικές προτεραιότητες την περαιτέρω μείωση φόρων και εισφορών.

Σε απαίτηση των καιρών από την ενεργειακή και πληθωριστική κρίση η κυβέρνηση οφείλει να δώσει προτεραιότητα σε μια σειρά άμεσων μέτρων στήριξης, όπως, τη διεύρυνση της επιδότησης λογαριασμών ρεύματος και φυσικού αερίου, μια νέα επιταγή ακρίβειας, ένα αυξημένο επίδομα θέρμανσης και στέγασης για νέους. Στη συνέχεια αναμένεται να ακολουθήσουν οι εξίσου σημαντικές επιλογές για τα αναδρομικά στους συνταξιούχους, το ξεπάγωμα των συντάξεων και των μισθών δημοσίων υπαλλήλων, τη κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για όλους και την επίσπευση της τρίτης, διαδοχικής αύξησης του κατώτατου μισθού στις αρχές 2023. Στις ανακοινώσεις της ΔΕΘ περιλαμβάνονται και οι μελλοντικές αυξήσεις των συντάξεων, για τις οποίες έχει δημιουργηθεί επαρκής δημοσιονομικά βάση για την υποστήριξη τους. Σημειωτέον πως η προσθήκη της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης για την κατηγορία μισθωτών και συνταξιούχων του δημοσίου, καθιστά εφικτή την υλοποίηση της δράσης στήριξης του διαθέσιμου εισοδήματος. Θετική απήχηση έχει επίσης η εξαγγελία επίσπευσης των διαδικασιών της αύξησης του κατώτατου μισθού, συνοδευόμενη με την προβλεπόμενη περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Άλλωστε τα υψηλά επίπεδα του πληθωρισμού επιβεβαιώνουν πως η ακρίβεια τρέχει πολύ γρηγορότερα από τους μισθούς, με αποτέλεσμα την δραστική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος και της εγχώριας κατανάλωσης. Δύσκολη βεβαίως προβλέπεται η οικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων τον φετινό χειμώνα, που άλλωστε επιβαρύνονται με το μισθολογικό και μη μισθολογικό κόστος. Το επίπεδο της νέας αύξησης προβλέπεται να κυμανθεί λίγο πάνω από 5%, ώστε σημειολογικά να επιστρέψει ο κατώτατος μισθός στα προ μνημονιακά 751 ευρώ. Βεβαίως πολλά θα κριθούν από τον ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ, αλλά και από τις αντοχές του ιδιωτικού τομέα, ειδικά σε μια περίοδο που το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων είναι εξαιρετικά αυξημένο. Η Κυβέρνηση επίσης θα ολοκληρώσει την δέσμευση για συνολική μείωση των ασφαλιστικών εισφορών την τετραετία κατά 5%, ενώ έχει ήδη υλοποιήσει μειώσεις 4,4% και πρέπει να δώσει και το υπόλοιπο 0,6% που με την διεύρυνση των αμοιβών και την μείωση της ανεργίας μπορεί να το καλύψει το δημοσιονομικό κόστος. Άλλωστε η απόφαση της περαιτέρω αύξησης του κατώτατου μισθού και της υπόλοιπης μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών είχε προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί ούτως ή άλλως εντός του 2023. Η επίσπευση της λοιπόν για την ενίσχυση των χαμηλόμισθων, πριν τις εκλογές του 2023, θεωρείται εκτός από επιτακτική και αναμενόμενη.

Στο μέτωπο των ληξιπρόθεσμων οφειλών η Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους αναφέρει ότι το ιδιωτικό χρέος στην Ελλάδα είναι 383 δισ. ευρώ, ή 125% του ΑΕΠ, πολύ κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο 139%. Παρ’ όλα αυτά, τα ληξιπρόθεσμα χρέη φτάνουν τα 251 δισ. ευρώ με πάνω από 150 δισ. ευρώ σε δημόσιους φορείς και παραμένουν βασικό βάρος στην ελληνική οικονομία. Το ΚΕΑΟ κατέγραψε αρνητικό ρεκόρ χρέους που έφτασε τα 43,4 δις ευρώ μετά την αύξηση των ασφαλιστικών οφειλών κατά 2 δις ευρώ μέσα σε 6 μήνες. Σύμφωνα με τις δύο νέες παρεμβάσεις ο στόχος είναι να δοθεί οικονομική ανάσα σε μεγάλη μερίδα ασφαλισμένων. Η πρώτη παρέμβαση είναι η παραγραφή χρεών ιδιωτών προς τον ΕΦΚΑ και η δεύτερη η αύξηση από 12 σε 24 των δόσεων της πάγιας ρύθμισης ασφαλιστικών οφειλών. Ειδικότερα, η νέα πάγια ρύθμιση οφειλών προς τα Ταμεία ακολουθεί το μοντέλο της ρύθμισης της ΑΑΔΕ σε 24 δόσεις, αντί για 12 που ισχύει σήμερα, θα δώσει ανάσα σε περίπου 200.000 οφειλέτες του ΚΕΑΟ με νέα χρέη. Ο διπλασιασμός των δόσεων θα ωφελήσει περίπου 95.000 οφειλέτες, οι οποίοι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΑΟ ήταν ενταγμένοι στις 12 δόσεις, καθώς θα τους μειώσει το ποσό της μηνιαίας δόσης. Επιπλέον στη ρύθμιση θα περιλαμβάνεται η δυνατότητα δεκαετούς παραγραφής των οφειλών από 20 χρόνια που είναι σήμερα στα περισσότερα πρώην ταμεία και στην πράξη το ΚΕΑΟ θα διαγράφει χρέη που εκκρεμούν πριν από το 2011-2012. Είναι γεγονός πως, στη φετινή ΔΕΘ, οι προκλήσεις ήταν πολλές και οι ισορροπίες λεπτές ανάμεσα στις προεκλογικές παροχές και στα δημοσιονομικά περιθώρια. Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν λέει να τελειώσει και συνεχίζει να πολλαπλασιάζει τις εντάσεις της ενεργειακής και επισιτιστικής ανασφάλειας. Η αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και της κλιματικής αλλαγής δοκιμάζει την συνοχή της ΕΕ, ενώ ο κίνδυνος του στασιμοπληθωρισμού στην Ευρώπη αυξάνει τα επιτόκια και αποδυναμώνει το ευρώ. Η εισαγόμενη ακρίβεια απορροφά τα εισοδήματα των ασθενέστερων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, επιβάλλοντας επιδοματική πολιτική, που δυσκολεύει την ανάταξη της ελληνικής οικονομίας και τον εθνικό στόχο ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας. Το έργο της κυβέρνησης μόνο εύκολο δεν είναι σε ένα διεθνές περιβάλλον με ρευστές γεωπολιτικές και οικονομικές συνθήκες. Ο Πρωθυπουργός, ως γνωστόν, προτιμά να αποφεύγει την παροχολογία και να κρατά το δημοσιονομικό μέτρο. Όπως ήταν λοιπόν αναμενόμενο στη φετινή ΔΕΘ δεν υπέκυψε στις συνήθεις απαιτήσεις της προεκλογικής περιόδου, που θα ακύρωναν την τετραετία της διακυβέρνησης του, αλλά συνεχίζει τις απαραίτητες αλλαγές οικονομικής πολιτικής, αξιοποιώντας τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ. Στα εγκαίνια της 86ης ΔΕΘ ακούσαμε το πενταετές σχέδιο «1+4» που προβλέπει εισοδηματικές ενισχύσεις, φορολογικές ελαφρύνσεις, συνδυασμένα μέτρα και πολιτικές, που θα επιδιώκουν μελλοντικούς στόχους προς όφελος όλων των επιχειρήσεων και με τελικό σκοπό τα προσωρινά επιδόματα να μετατραπούν σε μόνιμες μειώσεις φόρων. Οι ισορροπίες στη ΔΕΘ κρατήθηκαν με το βλέμμα στο μέλλον ώστε να δημιουργούν προσδοκίες.